(Autor Francescomaria Tuccillo) U ovim danima razmišljanja i zabrinutosti za budućnost Evrope, pronašao sam u svojim virtuelnim fiokama originalnu verziju kratkog eseja koji je daleke 1995. godine ugostila „Rivista di Studi Politici“.
Zgrada Nove Evrope
Danas predlažem cijeli tekst, u istom časopisu koji ga je objavio prije više od dvadeset godina. Čini mi se da može ponuditi neke ideje za tumačenje, ne sasvim beskorisno, istorijskog, političkog i ekonomskog trenutka koji mi, evropski građani, doživljavamo.
Predvidljivost, prije svega. Ne toliko moj, nego neki veliki protagonisti evropske istorije spomenuti u eseju, prije svega Aldo Moro. Bilo je to 1977. godine kada je napisao: "S pravom je istaći da prepreka koja nam blokira put dolazi iz Velike Britanije, koja je dugo bila najmlađa, najproblematičnija, najneizvjesnija u pogledu bilo kakvog razvoja evropskog entiteta." Prošlog 23. juna većina britanskih građana izabrala je Brexit, odnosno izlazak iz Evropske unije. To je bilo napisano. Moro i nekoliko drugih prosvećenih državnika, uz visoke i duge misli, shvatili su dimenzije britanske prepreke. Barem je danas situacija jasna, bez nejasnoća, i nudi nam mogućnost da ponovo krenemo sa više snage, sa različitih osnova.
Za ponovno pokretanje, Evropi je potreban jači identitet, inovativnije ideje, jači talenti i puno hrabrosti. Hrabrost da se stvarnosti pogleda u lice i izgradi svoju ulogu u svijetu. Svijet u kojem se – kao što sam tada pisao – ekonomske osi kreću s mehanizmom „uporedivim sa 'hidrauličnim radom': vodovodna mreža je postavljena, jednostavna radnja slavine je dovoljna da se sada omogući korištenje jednog, vremena od drugi postojeći kanal za kretanje tokova“.
Danas su drugi ti koji otvaraju i zatvaraju slavine. Zemlje u usponu, prije svega, sa svojim sirovinama, svojim dinamičnim ekonomijama i svojim suverenim fondovima: univerzum koji je teško razumjeti, često neproziran u komunikaciji, ali i fascinantan, bogat resursima i potrebnim vještinama. Vještine koje mi Evropljani posjedujemo vekovima jer smo „skladište kultura na planeti“ – i koje bismo mogli profitabilno da iskoristimo, pod uslovom da uspemo da pokažemo svetu ujedinjenije i jače lice.
Nakon izlaska Velike Britanije, čini se da je oživio "izuzetan intelektualni žar oko evropske ideje" o kojem je Žan Mone govorio 1976. godine, dodajući međutim da "to nema veze sa akcijom".
Nadam se da ovoga puta nije tako, četrdeset godina nakon Monnetovih proročkih riječi. Nadam se da će se obnovljeni perimetar Unije pretvoriti iz problema u priliku za izgradnju nove globalne ravnoteže, „prirodne“, a ne „inducirane“, u kojoj je sve ujedinjenija Evropa spremna i sposobna da djeluje kao protagonista.