(od Maria Stefania Cataleta) “Moji jedini prijatelji su bile svinje, pa sam se na kraju kretao kao i oni, na sve četiri” (Jean-Pierre Gosse, La Bête que j'ai été, 2005). Između 1962. i 1984. 2.015 djeca, starosti između dve i dvanaest godina, deportovani su u Francusku sa ostrva Reunion. Mnoga od ove djece bila su siročad ili su pripadala vrlo siromašnim porodicama. Iz tih razloga o njima su se brinule socijalne službe i njihov transfer je bio dio specifične migracijske politike koju provodi Ured za Razvoj migracija u prekomorskim odjelima (BUNIDOM).
Cilj koji se težio ovom politikom, koju je organizirao, provodio i snažno sponzorirao prefekt Michel Debré, vrlo utjecajni golistički političar i bivši premijer domovine, bio je da se ponovo naseli određena ruralna područja na francuskoj teritoriji u isto vrijeme, suprotstaviti se neodoljivim populacijska eksplozija i siromaštvo koje je pogodiloOstrvo Réunion.
Demografska i ekonomska situacija na otoku bila je vrlo ozbiljna. Ostrvo je 1946. godine imalo 225.000 stanovnika, da bi 1967. dostiglo 416.000 stanovnika. U istom periodu broj rođenih porastao je sa 9.000 na više od 16.000. Godine 1962. na ostrvu je bilo 50.000 nezaposlenih od 370.000 stanovnika. Predstavljali su se svake godine 2.000 molbi za posao u poređenju sa samo 800 slobodnih mjesta a 54% stanovništva činili su pojedinci mlađi od 20 godina. U ovom socio-ekonomskom kontekstu Migraciona politika sa Reuniona na Heksagon, u cilju dekongestije ostrva.
CD-ovi “djeca iz La Creusea“, nazvana po jednom od ovih francuskih ruralnih područja koja će biti ponovo naseljena, prebačeni su u 83 departmana u Francuskoj. U stvari, međutim, ovi maloljetnici su bili žrtve otmice, deportacije i od bilo kakvog maltretiranja, kao što je smanjenje u ropstvo e seksualno zlostavljanje. Uglavnom su se bavili poljoprivredom i stočarstvom, ali su teški uslovi života i rada mnoge od njih doveli do smrti ili samoubistva. Samo pod predsjedavanjem François Mitterrand questa migracijska politika je prekinuta.
Zahvaljujući medijima, brojnim reportažama, memoarima i filmskim i televizijskim radovima, ove priče su javno objavljene i denuncirane. Poznate su bile knjige Jean-Jacques Martial, Une enfance volee (2003) i La Déportation des Réunionnais de la Creuse. Témoignages (2004) Elise Lemai, kao i televizijska serija o Francis Girod, Le Pays des enfants perdus (Francuska 3, 2003) ili sljedeći film L'Enfant de personne Akima Iskera (2021), slična priča o problematičnom usvajanju koja je ponovo pokrenula debatu.
Ova i druga svjedočanstva, koja su nas podsjetila Avanture Olivera Twista di Charles Dickens, imao je remetilačku snagu otkrivanja francuske koncepcije djetinjstva, koja je mogla biti podvrgnuta procesu adaptacije koji uključuje i prekid porodičnih veza i veza sa društvom porijekla. Osnovna republikanska ideologija je bila to svaki francuski državljanin, u ovom slučaju građani ostrva Reunion, mogli su biti prebačeni bilo gdje u Francuskoj bez ikakvih poteškoća. S druge strane, retorika koja se ponavljala u mašti stanovnika Reuniona bila je da kreolsko dijete može biti lišeno svega, čak i samoga sebe, od strane hegemonijskih snaga, koje su primjenjivale stare prakse kolonijalnog ugnjetavanja.
Zahvaljujući brojnim književnim rekonstrukcijama, bivša djeca Creuse su, poslednjih decenija, stekli hrabrosti da pokušaju pravni postupci protiv francuske države, tražeći da se ta odgovornost proglasi, zajedno sa priznavanjem finansijske reparacije. Tako je 2000-ih skandal s djecom Creuse ponovo žestoko eksplodirao i na ostrvu Reunion i u Francuskoj, uz zapažen broj svjedočanstava bivše deportovane djece, kao npr. Jean-Pierre Gosse, autor de La Bête que j'ai été, e Valerie Andanson, kao i nastajanjem niza udruženja posvećenih ovoj djeci, kao što su FEDD (Fédération des enfants déracinés des DROM), Francuska inicijativa za pravdu i Švajcarska Fondacija Guido Fluri.
Nažalost, mnoge pravne radnje su odbijene od strane francuskih sudova, pa su bivši deportovani maloletnici, čak i uz pomoć advokata kao npr. Elisabeth Rabesandratana, koji su prihvatili ovaj cilj, obratili su se političkim vlastima. Kao rezultat toga, 2014nacionalna skupština glasao arezolucija memorije“, kojim je utvrđeno da je Francuska je bila moralno odgovorna prema ovoj deportovanoj deci.