(από τον Filippo Moreschi, δικηγόρο και συνεργάτη της AIDR) Στην ευρωπαϊκή κανονιστική ορολογία, τα αεροσκάφη - επίσης γνωστά ως APR (Remote Pilot Aircraft) - περιλαμβάνονται στην ομάδα «μη επανδρωμένων» αεροσκαφών (UAS - σύστημα μη επανδρωμένων αεροσκαφών).
Ο ιταλικός κώδικας πλοήγησης τους τοποθετεί επίσης στην έννοια του αεροσκάφους (άρθρο 743) και τους ορίζει ως «απομακρυσμένα πιλοτικά αεροσκάφη».
Τα αεροσκάφη επιτρέπουν ευελιξία στη χρήση και ταχύτητα παρέμβασης, ολοένα και μεγαλύτερη ανάλυση και ακρίβεια, μεγάλη διαθεσιμότητα ερευνών και δεδομένων που λαμβάνονται μέσω αισθητήρων, πολυφασματικών καμερών, θερμικών καμερών, GPS και μαγνητομέτρων.
Εδώ και μερικά χρόνια, η χρήση των drones έχει επίσης κρατηθεί στον γεωργικό τομέα, σε δύο διαφορετικούς τρόπους εφαρμογής.
Το πρώτο, πιο διαδεδομένο, είναι η δραστηριότητα παρακολούθησης.
Χωρίζεται σε πολλές στιγμές:
- σε προληπτική διαγνωστική φάση (αξιολόγηση της χωρητικότητας της γης και των κρίσιμων περιοχών της, έλεγχος μη καλλιεργούμενων και δασικών περιοχών) ·
- στην παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο της κατάστασης της υγείας της καλλιέργειας και στην πρόληψη κρίσεων και ασθενειών ·
- στην επακόλουθη ικανότητα για τον αγρότη να προγραμματίσει την ποσότητα και το χρόνο των παρεμβάσεων ακριβείας (άρδευση, φυτοϋγειονομική δράση), με βάση τις πραγματικές ανάγκες του μεμονωμένου τμήματος του χωραφιού, αποφεύγοντας μαζικές, ομοιόμορφες και γενικευμένες παρεμβάσεις.
Αυτό οδηγεί σε εξοικονόμηση χρόνου, εργασίας και μηχανών, αλλά πάνω από όλα χαμηλότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις που συνδέονται με τη στοχευμένη χρήση φυτοϋγειονομικών προϊόντων και υδάτινων πόρων.
Ο δεύτερος τρόπος χρήσης είναι η δυνατότητα του drone να εκτελεί καθήκοντα στον αγρό, όπως συμβαίνει στη βιολογική καταπολέμηση των παρασίτων των φυτών (για παράδειγμα το τσίμπημα του καλαμποκιού) ή σε όρους φυτοϋγειονομικών θεραπειών.
Σε αυτήν την τελευταία πτυχή, πρέπει να θυμόμαστε ότι ο αεροψεκασμός απαγορεύεται επί του παρόντος, όπως απαιτείται από την τέχνη. 13 του νομοθετικού διατάγματος 150/2012 ("εφαρμογή της οδηγίας 2009/128 / ΕΚ που θεσπίζει ένα πλαίσιο κοινοτικής δράσης για τους σκοπούς της αειφόρου χρήσης των φυτοφαρμάκων"). Η απαγόρευση προβλέπει περιορισμένες και λεπτομερείς εξαιρέσεις, που εκδίδονται από τις Περιφέρειες ή τις αυτόνομες επαρχίες. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την αειφόρο χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων (ΠΑΝ), που εγκρίθηκε με το Διυπουργικό Διάταγμα 22/01/2014, απαγορεύει ρητά τον εναέριο ψεκασμό σε περιοχές που θεωρούνται ευαίσθητες όπως, μεταξύ άλλων, κτηνοτροφικές και μέλισσες , ψαριών και μαλακίων και της γης όπου ασκείται βιολογική ή βιοδυναμική γεωργία. Η ερμηνεία αυτών των εξαιρέσεων, με την πάροδο των ετών, ήταν μάλλον αυστηρή και περιορίστηκε, ως επί το πλείστον, στη χρήση ελικοπτέρων για τη διανομή φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
Το σχέδιο αναθεώρησης του Σχεδίου, που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο του Mipaaf και εγκρίνεται επί του παρόντος, επαναλαμβάνει την απαγόρευση της χρήσης drone με φυτοϋγειονομικές θεραπείες (σημείο Α.3.10). Ταυτόχρονα, ωστόσο, ανοίγει πειραματισμούς, υπό το φως του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 12/02/2019, το οποίο αναγνωρίζει τις δυνατότητες που συνδέονται με τη χρήση έξυπνης τεχνολογίας και γεωργίας ακριβείας για την καλύτερη διαχείριση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
Η πτήση μη στρατιωτικών αεροσκαφών υπόκειται σε περίπλοκη νομοθεσία, όπου τέμνονται ευρωπαϊκές και εθνικές διατάξεις. Η συμπερίληψη των αεροσκαφών στην ευρύτερη ομάδα αεροσκαφών καθορίζει την αρμοδιότητα του ENAC - Εθνικού Φορέα Πολιτικής Αεροπορίας ο οποίος, με τους δικούς του κανονισμούς, προσδιορίζει τις κατηγορίες των αεροσκαφών, τους τύπους πτήσεων και καθορίζει τις συνθήκες ασφαλείας της πτήσης (ασφάλεια).
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο κανονισμός ΕΕ 1139/2018 έθεσε τον EASA - Οργανισμό Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ασφάλεια της Αεροπορίας στην κορυφή του συστήματος, προσδιορίζοντας τα καθήκοντά του και υπαγορεύοντας κοινούς κανόνες για την πολιτική αεροπορία. Ο κανονισμός της Επιτροπής αριθ. 945/2019 ρυθμίζει τα τεχνικά πρότυπα ασφάλειας των drone (ασφάλεια). Ο επόμενος κανονισμός της Επιτροπής αριθ. 947/2019, που ισχύει από 31/12/2020, διέπει την εγγραφή, τους επιχειρησιακούς περιορισμούς και τους κανόνες που ισχύουν για τους χειριστές και τους πιλότους, και αντικαθιστά και τυποποιεί τις εθνικές διατάξεις, αντικαθιστώντας, σε αυτό το σημείο, τους σχετικούς κανονισμούς ENAC.
Ο ευρωπαϊκός κανονισμός που αναφέρθηκε πρόσφατα καθορίζει το μέγιστο ύψος των 25 μέτρων από το πλησιέστερο σημείο στην επιφάνεια της γης ως το γενικό όριο για την «οπτική πτήση» των αεροσκαφών έως 120 kg (παράρτημα του κανονισμού, μέρος Α, Γενικές διατάξεις, αρ. 2).
Αυτός ο κανόνας μπορεί να παρεκκλίνει ειδικά εάν δεν υπάρχουν συγκεκριμένες συνθήκες του εδάφους ή του εδάφους ή των περιοχών που προορίζονται για πτητικές λειτουργίες άλλων αεροσκαφών, ή πυκνοκατοικημένων ή, σε κάθε περίπτωση, συγκεκριμένα.
Στην Ιταλία, η πλατφόρμα D-Flight παρέχει υπηρεσίες διαχείρισης εναέριας κυκλοφορίας χαμηλού υψομέτρου για απομακρυσμένα πιλοτικά αεροσκάφη. Μέσω της συνεργασίας με το ENAC, το D-Flight είναι μια πύλη που παρέχει στους χρήστες την καταχώριση των drones στην ιταλική βάση δεδομένων και την εκχώρηση του μοναδικού κωδικού αναγνώρισης, καθώς και την ανάκτηση χρήσιμων πληροφοριών για ασφαλή πτήση με drone. συμμόρφωση με τους ισχύοντες κανονισμούς.
Οι χάρτες που διατίθενται στο D-Flight απεικονίζουν τους περιορισμούς στο ύψος και τη χρήση των drone σε όλη την εθνική επικράτεια, υποδεικνύοντας, ιδίως, τις απαγορευμένες περιοχές ή όπου το όριο είναι χαμηλότερο από το γενικό όριο των 120 μέτρων.
Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι οι περιοχές όπου απαγορεύεται η χρήση drones (όριο 0 μέτρων πάνω από το επίπεδο του εδάφους) περιλαμβάνουν φυσικά πάρκα και περιοχές που υπόκεινται σε προστασία της άγριας πανίδας. Πρόκειται για περιοχές στις οποίες οι εθνικοί ή περιφερειακοί κανονισμοί απαγορεύουν τις πτήσεις.
Το μέτρο, αν από τη μια πλευρά είναι κατανοητό, από την άλλη πλευρά μπορεί να αντιπροσωπεύει συγκεκριμένα ένα φρένο στη μεγάλη τεχνολογική υποστήριξη που μπορούν να προσφέρουν τα αεροσκάφη σε αυτές τις περιοχές, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη τη δυσκολία της καλλιέργειας σε μέρη υψηλής αξίας τοπίου και, συχνά, ιδιαίτερη ορθογραφική ιδιαιτερότητα.
Το πρόσφατο διάταγμα Mipaaf της 30/06/2020 εφάρμοσε επιτέλους τη διάταξη του Ενοποιημένου Νόμου Οίνου που προβλέπει την ενίσχυση των ηρωικών και ιστορικών αμπελώνων. Οι ηρωικοί αμπελώνες, συγκεκριμένα, ορίζονται ως "αμπελώνες ... που βρίσκονται σε περιοχές όπου οι ορογραφικές συνθήκες δημιουργούν εμπόδια στη μηχανοργάνωση ή με ιδιαίτερο τοπίο ή περιβαλλοντική αξία, καθώς και αμπελώνες που βρίσκονται σε μικρά νησιά" (άρθρο 2 του διατάγματος).
Μπορούμε να καταλάβουμε πώς, ειδικά σε αυτούς τους τομείς, η χρήση του drone μπορεί να συμβάλει στη διαφύλαξη και επιβίωση μιας αμπελουργίας που διεξάγεται σε ακραίες συνθήκες, υποστηρίζοντας συγκεκριμένα το έργο του ανθρώπου.
Ωστόσο, πολλοί από τους λεγόμενους ηρωικούς αμπελώνες βρίσκονται σε περιοχές που χαρακτηρίζονται ως φυσικά καταφύγια ή εθνικά πάρκα, όπου απαγορεύεται η πτήση αεροσκαφών. Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, στο Cinque Terre, όπου παράγεται ένα διάσημο κρασί με ελεγχόμενη ονομασία προέλευσης.
Είναι επομένως επιθυμητό, στο μέλλον, με σεβασμό του περιβάλλοντος, και μάλιστα ακριβώς σε συνάρτηση με τις αρχές της αειφορίας και της εξοικονόμησης πόρων που μπορεί να αντιπροσωπεύει η χρήση drone, παρέχεται η δυνατότητα χρήσης αυτών των εργαλείων και σε αυτούς τους τομείς. πολύτιμος. Στην πραγματικότητα, εδώ περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, τα αεροσκάφη μπορούν να δώσουν πολύτιμη βοήθεια στους αγρότες και να επιτρέψουν τη διατήρηση ενός ανεκτίμητου πλούτου γνώσεων, εμπειριών και παραδόσεων παραγωγής.