Από τον Φεβρουάριο του 2020, τον προ του Covid μήνα, έως τον περασμένο Αύγουστο, την τελευταία διαθέσιμη έρευνα, ο συνολικός αριθμός των αυτοαπασχολούμενων μειώθηκε κατά 302 μονάδες (-5,8%). Την ίδια περίοδο, ωστόσο, οι εργαζόμενοι μειώθηκαν κατά 89 χιλιάδες (-0,5 τοις εκατό). Αν σε απόλυτους αριθμούς το πρώτο έπεφτε κάτω από το όριο των 5 εκατομμυρίων (ακριβώς 4.936.000), το δεύτερο έφτανε τα 17.847.000.
Εν ολίγοις, σε ενάμιση χρόνο ο Covid έβαλε σε δοκιμασία τον ιταλικό κόσμο της εργασίας, ακόμα κι αν οι λεγόμενοι ειδικοί των ΑΦΜ πλήρωσαν τις συνέπειες. Καταγγέλθηκε από το Γραφείο Μελετών CGIA.
• Τα αίτια αυτού του θανάτου
Στα παραδοσιακά προβλήματα που ταλαιπωρούσαν ανέκαθεν τις πολύ μικρές επιχειρήσεις (φόροι, γραφειοκρατία, έλλειψη πιστώσεων κ.λπ.), τα κλεισίματα που επιβλήθηκαν με διάταγμα, οι περιορισμοί στην κινητικότητα, η κατάρρευση της κατανάλωσης των νοικοκυριών και η έκρηξη του ηλεκτρονικού εμπορίου που καταγράφηκε στην τελευταία Ενάμιση χρόνο έχουν επιδεινώσει την κατάσταση πολλών αυτοαπασχολούμενων που αναγκάστηκαν να κλείσουν οριστικά την επιχείρησή τους. Αυτές οι μικροπραγματικότητες, θυμόμαστε, ζουν σχεδόν αποκλειστικά με εσωτερική ζήτηση, που συνδέεται με την περιοχή στην οποία λειτουργούν. Μόνο το 2020, η κατανάλωση των νοικοκυριών στην Ιταλία μειώθηκε κατά περίπου 130 δισεκατομμύρια ευρώ, χρήματα που τροφοδότησαν σε μεγάλο βαθμό τα έσοδα των πολύ μικρών επιχειρήσεων που, μετά από αυτή τη συρρίκνωση, δεν μπορούσαν πλέον να τα βγάλουν πέρα.
• Χωρίς καταστήματα, οι πόλεις δεν είναι πια ίδιες
Περπατώντας κατά μήκος των ιστορικών κέντρων και στις συνοικίες τόσο των μεγάλων πόλεων όσο και των μικρών προαστιακών χωριών, ο αριθμός των βιοτεχνικών καταστημάτων και των μικρών εμπορικών καταστημάτων με τα παντζούρια συνεχώς χαμηλωμένα και τα φώτα μέσα εντελώς σβηστά αυξάνεται απότομα. Λιγότερο ορατά με γυμνό μάτι, αλλά εξίσου ανησυχητικά, είναι τα κλεισίματα που επηρέασαν επίσης ελεύθερους επαγγελματίες, δικηγόρους, λογιστές και συμβούλους που ασκούσαν τις δραστηριότητές τους σε γραφεία / στούντιο που βρίσκονται σε συγκυριαρχία. Εν ολίγοις, οι πόλεις αλλάζουν πρόσωπο: με λιγότερα καταστήματα και γραφεία είναι λιγότερο συχνές, πιο ανασφαλείς και με αυξανόμενα επίπεδα υποβάθμισης.
• Άμεσα πίνακας κρίσης για την αυτοαπασχόληση
Για μήνες η CGIA ζητά τόσο από τον πρωθυπουργό Ντράγκι όσο και από τους κυβερνήτες να ανοίξουν ένα μόνιμο τραπέζι κρίσης σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. Μάλιστα, όσο ποτέ άλλοτε, είναι απαραίτητο να δοθεί απάντηση σε έναν κόσμο, τον αυτόνομο, που βιώνει μια ιδιαίτερα λεπτή κατάσταση. Προσοχή, δεν υπάρχουν θαυματουργά μέτρα. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, εκτός από τα αναψυκτικά (αν και εντελώς ανεπαρκή), τα διαδοχικά στελέχη ενέκριναν, μεταξύ άλλων, το ISCRO, επέκτεινε τη χρήση του καθολικού επιδόματος για εξαρτώμενα τέκνα και για εισήχθη το εισόδημα αυτοαπασχολούμενου και έκτακτης ανάγκης για όσους εξακολουθούν να εργάζονται. Όλα τα σημαντικά μέτρα, αλλά όχι επαρκή για να αναχαιτιστούν οι δυσκολίες που έχουν προκύψει αυτούς τους μήνες της πανδημίας.
• Περισσότερες επιχειρήσεις στα σχολεία
Επίσης, είναι απαραίτητη η εμπλοκή του Υπουργείου Παιδείας ώστε να ενεργοποιήσει το συντομότερο δυνατό μια σημαντική δράση ενημέρωσης/επιμόρφωσης προς μαθητές Λυκείου που τους ευαισθητοποιεί για ένα συγκεκριμένο σημείο. Μόλις τελειώσει το σχολείο, μπορεί κανείς να εδραιωθεί και ως αυτοαπασχολούμενος στην αγορά εργασίας. Αυτή η τελευταία προοπτική είναι ελάχιστα γνωστή στους νέους. Είναι επίσης επιθυμητό, όπου δεν υπάρχουν αυτές οι εμπειρίες, να ανοίξουν στιγμές αντιπαράθεσης μεταξύ των κοινωνικών εταίρων (εργοδοτικών ενώσεων και συνδικαλιστικών οργανώσεων), των τοπικών φορέων (Δήμοι, Επαρχίες, CCIAA κ.λπ.) και του κόσμου του σχολείου με στόχο να φέρει τη ζήτηση όσο το δυνατόν πιο κοντά στην προσφορά εργασίας. Ένα πρόβλημα, αυτό της αναντιστοιχίας απασχόλησης, που παραδόξως επηρεάζει και εκείνες τις περιοχές της χώρας που έχουν πολύ υψηλά επίπεδα ανεργίας των νέων.
• Στατιστικά των αυτοαπασχολούμενων
Η κρίση στον κόσμο της αυτοαπασχόλησης έχει ξεκινήσει εδώ και πολύ καιρό. Τα τελευταία 17 χρόνια, η μέγιστη κορυφή των ανοιγμάτων επιτεύχθηκε τον Μάρτιο του 2004, όταν ο συνολικός αριθμός των ανεξάρτητων παρόντων στην Ιταλία έφτασε τις 6.303.000 μονάδες. Στη συνέχεια, υπήρξε μια συνεχής «αιμορραγία» που τον Δεκέμβριο του 2020 έφερε αυτή την κατηγορία απασχόλησης κάτω από το όριο των 5 εκατομμυρίων. Τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, ωστόσο, επιτεύχθηκε η χαμηλότερη ποσόστωση από αυτή τη χρονοσειρά: 4.925.000. Τελικά από τον Φεβρουάριο επανήλθε η ανάβαση που κράτησε μέχρι τον Απρίλιο. Στη συνέχεια, η καμπύλη είχε ημιτονοειδή τάση και σταμάτησε τον Αύγουστο σε υψόμετρο 4.936.000.
• Αριθμοί εργαζομένων
Αν, όπως είπαμε και παραπάνω, σε αυτούς τους 18 μήνες της πανδημίας έχουμε χάσει «μόνο» 89 χιλιάδες εργαζόμενους, θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε απόλυτους αριθμούς οι κάτοχοι σύμβασης αορίστου χρόνου έχουν υποστεί πιο αισθητή μείωση από αυτή που κατέγραψε η προσωρινή εργάτες.. Μάλιστα, μεταξύ Φεβρουαρίου 2020 και Αυγούστου 2021, η πρώτη κατέγραψε μείωση 57 μονάδων (-0,4 τοις εκατό), ενώ η δεύτερη, από την άλλη πλευρά, παρουσίασε μείωση 32 (-1,1 τοις εκατό).
