Τα τελευταία 20 χρόνια έχουμε πληρώσει 166 δισ. περισσότερους φόρους. Ήταν το θησαυροφυλάκιο που μας έσφιξε περισσότερο, δήμαρχους και περιφερειάρχες πολύ λιγότερο
Τα τελευταία 20 χρόνια τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν κατά 166 δισ. ευρώ. Αν το 2000 το Υπουργείο Οικονομικών και οι ΟΤΑ είχαν εισπράξει 350,5 δισ. ευρώ, το 2019 τα έσοδα, σε τρέχουσες τιμές, ανήλθαν στα 516,5 δισ. ευρώ. Σε ποσοστιαία βάση, η ανάπτυξη αυτή την εικοσαετία ήταν 47,4 τοις εκατό, 3,5 μονάδες μεγαλύτερη από την αύξηση που καταγράφηκε την ίδια χρονική περίοδο από το εθνικό ΑΕΠ εκφρασμένο σε ονομαστικούς όρους (+43,9 τοις εκατό). Αυτό λέει η CGIA
Ο συντονιστής του Γραφείου Ερευνών Paolo Zabeo κάνει ορισμένες παρατηρήσεις:
«Μπορεί κανείς να πει με βεβαιότητα ότι χάρη στους 166 δισεκατομμύρια περισσότερους φόρους που καταβλήθηκαν τα τελευταία 20 χρόνια η δημόσια μηχανή έχει βελτιωθεί; Με άλλα λόγια, η δικαιοσύνη, η ασφάλεια, οι μεταφορές, ειδικά σε τοπικό επίπεδο, οι υποδομές, η υγεία και η εκπαίδευση είναι σήμερα πιο αποτελεσματικές από τότε; Ή, οι οικογένειες και οι επιχειρήσεις έχουν αναγκαστεί να πληρώνουν περισσότερα και έχουν λάβει όλο και λιγότερα από το κράτος; Δεν έχουμε αμφιβολίες. Μεταξύ των δύο υποθέσεων θα θέλαμε να υποστηρίξουμε την τελευταία, επίσης επειδή αυτή η τεράστια απόσυρση έχει φτωχύνει τη χώρα, προκαλώντας, μαζί με τις κρίσεις που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία είκοσι χρόνια, ανάπτυξη της Ιταλίας ίση με μηδέν που καμία άλλη χώρα του η υπόλοιπη Ευρώπη έχει εγγραφεί».
Εάν οι Ιταλοί φορολογούμενοι πλήρωναν τον λογαριασμό, τα οφέλη, ωστόσο, πήγαιναν κυρίως στο ταμείο και σε ελάχιστο βαθμό στις Περιφέρειες και τις τοπικές αρχές.
«Στη συλλογική φαντασία – δηλώνει ο γραμματέας Renato Mason – έχει διαδοθεί η ιδέα ότι τα τελευταία χρόνια οι κυβερνήτες και οι δήμαρχοι θα γίνονταν, παρά τη θέλησή τους, νέοι φοροεισπράκτορες, ενώ το κεντρικό κράτος θα ελαφρύνει τη φορολογική επιβάρυνση των φορολογουμένων. Στην πραγματικότητα, τα πράγματα πήγαν διαφορετικά. Αν αληθεύει ότι τα τελευταία 20 χρόνια οι τοπικοί φόροι έχουν αυξηθεί κατά 37,1 τοις εκατό, αυτοί που εισπράττει η κεντρική διοίκηση έχουν αυξηθεί κατά 49,3 τοις εκατό. Σε απόλυτους αριθμούς, έχουμε υποστεί φορολογική επιβάρυνση 20,3 δισ. από τις Περιφέρειες και τους ΟΤΑ, ενώ η εθνική φορολογική επιβάρυνση έχει αυξηθεί κατά 145,7 δισ. Αν δηλαδή από το 2000 άρχισαν να αυξάνονται οι τοπικοί φόροι, οι κρατικοί φόροι έχουν εκραγεί, με αποτέλεσμα οι Ιταλοί φορολογούμενοι να αναγκάζονται να πληρώνουν όλο και περισσότερα».
Ενώ περιμένουμε την κυβέρνηση να παρουσιάσει τη φορολογική μεταρρύθμιση που επιτρέπει τη δραστική μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης, τα δεδομένα που μόλις περιγράφηκαν επιτρέπουν στο Γραφείο Ερευνών CGIA να προβληματιστεί επίσης σχετικά με το θέμα της διαφοροποιημένης αυτονομίας. Ένα θέμα, το τελευταίο, που τους τελευταίους μήνες, επίσης μετά την πανδημική κρίση, φαίνεται να έχει αφαιρεθεί από την πολιτική ατζέντα της εκτελεστικής εξουσίας με επικεφαλής τον Κόντε.
«Τα τελευταία χρόνια – καταλήγει ο Paolo Zabeo – το θέμα της διαφοροποιημένης αυτονομίας έχει βιωθεί ως αντίθεση μεταξύ του Βορρά και του Νότου της χώρας, ωστόσο, είναι ένα παιχνίδι που παίζεται μεταξύ του κέντρου και της περιφέρειας του κράτους. Μεταξύ εκείνων που θέλουν μια δημόσια διοίκηση που λειτουργεί καλύτερα και κοστίζει λιγότερο και εκείνων που υπερασπίζονται το status quo, γιατί μεταφέροντας λειτουργίες και δεξιότητες φοβούνται ότι θα χάσουν την εξουσία και τη νομιμότητα. Και για να διατηρήσουν θέσεις που δεν είναι πλέον υπερασπιστές, οι υποστηρικτές αυτής της μεταρρύθμισης έχουν κατηγορηθεί ότι θέλουν να φτωχοποιήσουν περαιτέρω τις πιο δύσκολες εδαφικές περιοχές της χώρας».
Από την CGIA, από την άλλη πλευρά, είναι πεπεισμένοι ότι αυτή η μεταρρύθμιση μπορεί να είναι επωφελής για όλη την Ιταλία και όχι μόνο για τις περιφέρειες που ζήτησαν για πρώτη φορά μεγαλύτερη αυτονομία. Ο υπουργός Renato Mason δηλώνει:
«Η Λομβαρδία, το Βένετο και η Εμίλια Ρομάνια είναι οι περιοχές που βιώνουν την πιο προχωρημένη φάση αυτού του παιχνιδιού, αλλά πολλές άλλες, με διαφορετικές μορφές, έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για την έναρξη διαπραγματεύσεων με την Εκτελεστική Επιτροπή. Περισσότερη αυτονομία ισοδυναμεί με περισσότερη ευθύνη και είναι σαφές ότι οι οικονομίες και τα πρόσθετα έσοδα που παράγονται πρέπει να παραμείνουν, ως επί το πλείστον, στις περιοχές που τις δημιουργούν. Με τη σειρά τους, οι πιο ανεπτυγμένες εδαφικές οντότητες θα πρέπει ακόμα να βοηθήσουν όσους αντιμετωπίζουν δυσκολίες, εφαρμόζοντας την αρχή της αλληλεγγύης. Εάν αυτές οι τρεις περιφέρειες καταφέρουν να απογειώσουν τη μεταρρύθμιση, είναι σαφές ότι θα προκαλέσουν ένα αρνητικό αποτέλεσμα που θα απαιτήσει μείωση των δημοσίων δαπανών. Κατά συνέπεια, αυτό θα συμβάλει στη μείωση των φόρων και στην αύξηση της ποιότητας και της ποσότητας των υπηρεσιών που παρέχονται σε πολίτες και επιχειρήσεις».
