Οι μικροί δήμοι είναι η κινητήρια δύναμη της ιταλικής παραγωγικής οικονομίας (οι τομείς της γεωργίας, της χρηματοπιστωτικής διαμεσολάβησης, των ασφαλίσεων και της δημόσιας διοίκησης δεν περιλαμβάνονται σε αυτή τη μελέτη). Στην πραγματικότητα, το 20 τοις εκατό τόσο των ιταλικών εταιρειών όσο και του συνόλου των εργαζομένων βρίσκονται σε διοικήσεις με λιγότερους από 41 κατοίκους, που στην προκειμένη περίπτωση δεν περιλαμβάνουν τους απασχολούμενους στο δημόσιο τομέα. Επίσης σε αυτή την κατηγορία «παράγεται» το 39 τοις εκατό της εθνικής προστιθέμενης αξίας. Αν ανεβάσουμε το όριο, σε δήμους κάτω των 100 κατοίκων, το παραγόμενο ΑΕΠ είναι 66 τοις εκατό του συνόλου, το 69 τοις εκατό των εργαζομένων απασχολούνται σε ιδιωτικές εταιρείες και οι επιχειρήσεις που βρίσκονται είναι ακόμη και το 71 τοις εκατό. Εκτός από το Λάτσιο και τη Λιγουρία, το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου στη χώρα «παράγεται» σε αυτή την κατηγορία δήμων. Αυτοί είναι οι πιο σημαντικοί αριθμοί που προκύπτουν από την επεξεργασία που εκπόνησε το Γραφείο Μελετών CGIA, για λογαριασμό της ΑΣΜΕΛ, του Συνδέσμου για την Επικουρικότητα και τον Εκσυγχρονισμό των ΟΤΑ.
Με άλλα λόγια, εργοστάσια, γραφεία, καταστήματα και καταστήματα συγκεντρώνονται στους δήμους με μικρότερο πληθυσμό. Μαζί με τις μεσαίου μεγέθους δημοτικές πραγματικότητες, εξάλλου, αποτελούν τα κύρια οικονομικά / θεσμικά υποκείμενα στα οποία η πολιτική, και για τους σκοπούς της «γείωσης» του PNRR, θα πρέπει να κοιτάξει πιο προσεκτικά.
«Αντίθετα - λέει ο Francesco Pinto, γενικός γραμματέας της ASMEL - η μέθοδος PNRR ευνοεί τους μεγάλους δημοτικούς μηχανισμούς και επιτρέπει στους μικρούς και μεσαίους δήμους να ελπίζουν στην κλήρωση για πρόσβαση στη χρηματοδότηση».
Σε αντίθεση με τις μεγάλες μητροπολιτικές περιοχές, στην πραγματικότητα, οι μικρομεσαίοι δήμοι εξακολουθούν να έχουν λίγους πόρους και πολλές δυσκολίες στην πρόσβαση στις πολλές δημόσιες προκηρύξεις που προορίζονται για αυτούς και στη διαχείριση των πόρων.
Επιπλέον, η ισχυρή συγκέντρωση των παραγωγικών δραστηριοτήτων σε δευτερεύουσες εδαφικές πραγματικότητες απαιτεί από τους Δημάρχους τους σημαντικές απαντήσεις σε θέματα όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η οδική ασφάλεια, η κινητικότητα, η επάρκεια των οδικών υποδομών και η ανάγκη για αποτελεσματικές τοπικές δημόσιες συγκοινωνίες. Πρόκειται για κρίσιμα ζητήματα που απαιτούν μια προσέγγιση σχεδιασμού μεγάλης κλίμακας, η οποία, συχνά, δεν μπορεί να ενεργοποιηθεί λόγω των λίγων διαθέσιμων ανθρώπινων και οικονομικών πόρων.
Από τα 825,4 δισεκατομμύρια ευρώ προστιθέμενης αξίας που παράγουν όλες οι ιδιωτικές εταιρείες της χώρας (ίσο με λιγότερο από το ήμισυ του εθνικού ΑΕΠ), τα 541,7 δισεκατομμύρια παράγονται σε μικρομεσαίες δημοτικές διοικήσεις και 283,6 δισεκατομμύρια σε μεγάλες.
Αν διαχωρίσουμε τη συνολική προστιθέμενη αξία που παράγουν οι ιδιωτικές εταιρείες στους δύο κλάδους που την απαρτίζουν, βιομηχανία και υπηρεσίες, προκύπτει το μεγάλο μεταποιητικό επάγγελμα των Δήμων κάτω των 20 κατοίκων όπου βρίσκεται το 54 τοις εκατό των βιομηχανικών επιχειρήσεων (514.069), το 56 τοις εκατό των το ποσοστό των εργαζομένων (3.029.993) και ακόμη και το 53 τοις εκατό του ΑΕΠ (182,8 δισ. ευρώ).
Αντίθετα, όπως ήταν εύκολα προβλέψιμο, ο τομέας των υπηρεσιών (συμπεριλαμβανομένου του εμπορίου, των μεταφορών, των επικοινωνιών και του τουρισμού) είναι συγκεντρωμένος ιδιαίτερα σε μεγάλες αστικές πραγματικότητες: σε πόλεις με περισσότερους από 100 κατοίκους, στην πραγματικότητα, βλέπουμε το 32 τοις εκατό των τοπικών μονάδων σε αυτόν τον τομέα, το 37 τοις εκατό των εργαζομένων και το 44 τοις εκατό της προστιθέμενης αξίας. Οι μικροί δήμοι με λιγότερους από 20 κατοίκους, ωστόσο, διαδραματίζουν επίσης πολύ περιθωριακό ρόλο στις υπηρεσίες, αντιπροσωπεύοντας το 38% των επιχειρήσεων (1.388.939 μονάδες), το 33% των εργαζομένων (3.846.275 εργαζόμενοι) και το 28% της προστιθέμενης αξίας (137,5 δισ. ευρώ). .
Αν αναλύσουμε την κατανομή των τοπικών μονάδων βιομηχανικών και υπηρεσιών παροχής υπηρεσιών σε περιφερειακό επίπεδο, μόνο στην Emilia Romagna, τη Λιγουρία και το Λάτσιο, η ποσοστιαία επίπτωση στο σύνολο αυτών που βρίσκονται σε δήμους με περισσότερους από 100 χιλιάδες κατοίκους είναι υψηλότερη από αυτή που σχετίζεται με την εγκατεστημένη επιχειρήσεις.σε διοικήσεις με λιγότερους από 20 κατοίκους.
Ειδικότερα για τη Λιγουρία και τη Λάτσιο, το αποτέλεσμα αυτό αποδίδεται στο δημογραφικό «βάρος» που έχουν οι δήμοι της Γένοβας και της Ρώμης προς τις περιφέρειές τους.