(από τον Giuseppe Paccione) Πριν από μερικές εβδομάδες, ρωσικές παραστρατιωτικές ομάδες (η Λεγεώνα της Ελευθερίας και το Ρωσικό Εθελοντικό Σώμα) πραγματοποίησαν μια διασυνοριακή εισβολή από το ουκρανικό έδαφος προς τη ρωσική περιοχή Belgorod. Μετά την απελευθέρωση ορισμένων χωριών, αν και για πολύ μικρό χρονικό διάστημα, που βρίσκονταν στα σύνορα, οι μαχητές αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν εκ νέου προς το έδαφος του ουκρανικού κράτους. Οι αρχές της Μόσχας έχουν ορίσει αυτές τις ομάδες ως πραγματικούς σαμποτέρ και τρομοκράτες, οι οποίοι πυροβολήθηκαν θανάσιμα κατά τη διάρκεια μιας αντιτρομοκρατικής επιχείρησης.
Το Κίεβο επέστρεψε στον Ρώσο αποστολέα την κατηγορία ότι ήταν ο αρχιτέκτονας αυτών των διασυνοριακών επιδρομών, υποστηρίζοντας ότι οι επιδρομές πραγματοποιήθηκαν από Ρώσους πολίτες ή αντάρτες που είχαν σχεδιάσει αυτές τις επεμβάσεις αυτόνομα και ότι η ουκρανική κυβέρνηση δεν είχε ποτέ επαφή μαζί τους . Όσον αφορά τη συμπεριφορά, μετά το Έργο για την Υπευθυνότητα του Κράτους, θα πρέπει αμέσως να τονιστεί ότι η συμπεριφορά ενός ατόμου ή μιας ομάδας προσώπων θα θεωρείται πράξη κράτους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, εάν το άτομο ή η ομάδα προσώπων ενεργεί πράγματι σύμφωνα με την οδηγία , ή υπό την καθοδήγηση ή τον έλεγχο αυτού του Κράτους για τη συμμετοχή σε αυτή τη συμπεριφορά. Η δήλωση του εκπροσώπου πιθανότατα είχε σκοπό να αποτρέψει οποιαδήποτε απόδοση διασυνοριακών επιδρομών από ρωσικές παραστρατιωτικές ομάδες στην Ουκρανία, με την έννοια ότι "οι αρχές του Κιέβου θέλουν να δείξουν στις δυτικές χώρες που το υποστηρίζουν ότι δεν είναι πρόθεση της Ουκρανίας να κλιμακώσει τη σύγκρουση με την επίθεση στο ρωσικό έδαφος μέσω της χρήσης δυτικών στρατιωτικών οργάνων σε αυτές τις επιθέσεις".
Το ουκρανικό κράτος, παρά το γεγονός ότι ήταν θύμα της επιθετικής συμπεριφοράς manu militari της Ρωσίας, θα ενέπιπτε στο πλαίσιο του δικαιώματος να χτυπήσει στρατιωτικούς στόχους που υπάρχουν στο ρωσικό έδαφος, μέχρι το σημείο να χρειαστεί να καταλάβει αυτό το έδαφος για σύντομο χρονικό διάστημα. άσκηση του φυσικού του δικαιώματος να υπερασπιστεί τον εαυτό του, το οποίο θα μπορούσε να το εφαρμόσει άμεσα με τις δικές του στρατιωτικές δυνάμεις ή έμμεσα με τη χρήση στρατιωτικών ή παραστρατιωτικών ομάδων που βρίσκονται υπό τον έλεγχό του. Αυτές οι ρωσικές παραστρατιωτικές ομάδες έχουν έδρα και δρουν στην Ουκρανία. διείσδυαν στο ρωσικό έδαφος από τη βάση τους στη βορειοανατολική ουκρανική περιοχή Sunny, αποκτώντας πληροφορίες και όχι μόνο, αναφέρθηκε ότι δεν υπήρξε καμία επέμβαση από την κεντρική ουκρανική κυβέρνηση, αλλά ότι ενεργούσαν μόνοι τους με στόχο της ανατροπής του καθεστώτος του Πούτιν ως πρώτο βήμα, σημείο που επιβεβαίωσαν οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες.
Σαφώς, θα πρέπει να σημειωθεί ότι εάν εξασφάλιζε ότι η Ουκρανία προμηθεύει όπλα και πυρομαχικά σε ρωσικές παραστρατιωτικές ομάδες που βρίσκονται στο έδαφός της, τότε η βοήθεια σε αυτές τις ομάδες θα έρχονταν σε σύγκρουση με την αρχή της μη προσφυγής στη βία, που επικαλείται η Carta delle Nazioni Unite και από Δήλωση για φιλικές σχέσεις, το οποίο αναφέρει ότι κάθε κράτος έχει καθήκον να απέχει από την οργάνωση ή την ενθάρρυνση της οργάνωσης παράτυπων δυνάμεων ή ενόπλων συγκροτημάτων, ιδίως συγκροτημάτων μισθοφόρων, για να πραγματοποιήσουν εισβολές στο έδαφος άλλου κράτους, αλλά και να υπενθυμίζει ότι κάθε κράτος έχει καθήκον να απέχει από την οργάνωση, την ενθάρρυνση, την υποστήριξη ή τη συμμετοχή σε πράξεις εμφυλίου πολέμου ή τρομοκρατίας στο έδαφος άλλου κράτους ή από την ανοχή στο έδαφός του δραστηριοτήτων που οργανώνονται με σκοπό τη διάπραξη τέτοιων πράξεων, όταν οι πράξεις που αναφέρονται στην παρούσα παράγραφο ενέχουν την απειλή ή χρήση βίας.
Η υποστήριξη των Ουκρανών στις στρατιωτικές δραστηριότητες των ρωσικών κινημάτων κατά του Πούτιν θα αποτελούσε ακριβή και σαφή παραβίαση του κριτηρίου της μη επέμβασης ή παρέμβασης. Πάνω σε αυτή την αρχή, το ίδιο έχει εκφραστεί Διεθνές δικαστήριο στη γνωστή απόφαση για στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δραστηριότητες εντός και κατά της Νικαράγουας, η οποία υπογράμμιζε ότι, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, σε περίπτωση που ένα κράτος, με σκοπό τον στρατιωτικό εξαναγκασμό άλλου κράτους, παρέχει βοήθεια και υποστήριξη σε ένοπλες συμμορίες σε εκείνο το κράτος, του οποίου ο στόχος είναι να ανατρέψει την κυβέρνηση αυτού του κράτους, αυτό ισοδυναμεί με παρέμβαση ενός στο εσωτερικής δικαιοδοσίας ή εσωτερικές υποθέσεις του άλλου, ανεξάρτητα από το αν ο πολιτικός στόχος του κράτους που προσφέρει τέτοια βοήθεια και υποστήριξη είναι παρόμοιας εμβέλειας.
Επομένως, μπορεί να υποστηριχθεί ότι οποιαδήποτε υποστήριξη από τις ουκρανικές αρχές για ρωσικές παραστρατιωτικές κινήσεις και τις διασυνοριακές τους επιδρομές θα συνιστούσε διεθνώς παράνομη συμπεριφορά. Το πρόβλημα περιστρέφεται γύρω από το αν η παρανομία της συμπεριφοράς αποκλείεται από μια περίσταση που αποκλείει την παρανομία, υπό τον όρο ότι σέβεται τα στοιχεία που εκπυρηνίζονται στο Κεφάλαιο V του Σχεδίου Άρθρων για την Κρατική Ευθύνηπου κυμαίνονται από τη συγκατάθεση έως τη νόμιμη υπεράσπιση και ούτω καθεξής.
Θα μπορούσε, ωστόσο, να υποστηριχθεί επίσης ότι η παρανομία της υποστήριξης της κυβέρνησης του Κιέβου για διασυνοριακές εισβολές δεν αποκλείεται ως αντίμετρο ως απάντηση στην παράνομη επιθετική συμπεριφορά της Μόσχας κατά του ουκρανικού κράτους. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι οι διαδικαστικές προϋποθέσεις για την προσφυγή σε αντίμετρα δεν ήταν ικανοποιητικές, αν και τα αντίμετρα αυτά δεν θίγουν την απαίτηση αποχής από την απειλή ή τη χρήση καταναγκαστικής βίας, όπως αναφέρεται στην Ονουσιανός χάρτης. Η υποχρέωση να μην καταφύγουμε στο jus ad bellum περιλαμβάνει τη δεσμευτική απαίτηση να απέχουν από την υποστήριξη οργανωμένων ομάδων ένοπλων συμμοριών που έχουν στόχο να πραγματοποιήσουν εισβολές στο έδαφος άλλου κράτους.
Ακόμη και οι άλλες περιστάσεις που εμποδίζουν την παράνομη πράξη, συμπεριλαμβανομένης της ένστασης ανάγκης, δεν φαίνεται να ισχύουν, δεδομένου ότι η απαγόρευση της καταναγκαστικής ενέργειας αποτελεί σαφές παράδειγμα κανόνα που έχει τον χαρακτήρα jus cogens. Σύμφωνα με το State Responsibility Project, καμία διάταξη δεν αποκλείει την παρανομία οποιασδήποτε πράξης ενός κράτους που δεν συμμορφώνεται με έναν περιορισμό που απορρέει από έναν επιτακτικό κανόνα του εθιμικού διεθνούς δικαίου.
Ωστόσο, η υποστήριξη που προσφέρει η ουκρανική κυβέρνηση σε παραστρατιωτικές ομάδες, οι οποίες πραγματοποιούν διασυνοριακές επιδρομές, θα μπορούσε να πλαισιωθεί ως νομιμότητα ως άσκηση του εγγενούς δικαιώματος της αυτοάμυνας. Μάλιστα, πάντα ό,τι αναφέρεται στο Έργο, αναφέρεται ότι αποκλείεται η παρανομία πράξης κράτους εάν η πράξη συνιστά νόμιμο μέτρο αυτοάμυνας που λαμβάνεται σύμφωνα με την Carta delle Nazioni Unite. Μια τέτοια πράξη δεν μπορεί να θεωρηθεί ως διασυνοριακή εισβολή αυτή καθαυτή για τον απλό λόγο, σύμφωνα με τις απόψεις των εμπλεκόμενων παραγόντων, ότι δεν μπορεί να κατηγορηθεί στο ουκρανικό κράτος, αλλά η δράση ενός κράτους είναι η ουκρανική βοήθεια προς τους δύο Ρωσικές ομάδες που πραγματοποιούν τέτοιες επιδρομές κατά της Ρωσίας.
Η βοήθεια στην εισβολή στην επικράτεια ενός άλλου κράτους από παραστρατιωτικές συμμορίες αποτελεί συνήθως σαφή παραβίαση της αρχής της μη χρήσης βίας που κατοχυρώνεται στο Ονουσιανός χάρτης, αυτό δεν ισχύει εάν η βοήθεια εντάσσεται στο πλαίσιο της νόμιμης άμυνας, δηλαδή για να πούμε ότι ένα κράτος που ασκεί το φυσικό του δικαίωμα για νόμιμη άμυνα δεν παραβιάζει καν τον κανόνα που απαγορεύει την προσφυγή στο στρατιωτικό μέσο ή στο jus ad bellum.
Φυσικά, δεν μπορεί να ειπωθεί ότι οι Ουκρανοί ασκούν το φυσικό τους δικαίωμα να αμυνθούν ενάντια στη ρωσική επιθετικότητα που ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Τώρα, το γεγονός ότι οι ουκρανικές αρχές δεν έχουν υιοθετήσει την ίδια την εισβολή ως συμπεριφορά αυτοάμυνας, δεν την εμποδίζει να μπορεί να διεκδικήσει το δικαίωμά της για αυτοπροστασία σε σχέση με άλλες συμπεριφορές που σχετίζονται με την εισβολή.
Κατά την αυτοάμυνα, αυστηρά μιλώντας, δεν χρησιμεύει ως ομπρέλα αιτιολόγησης για παραβιάσεις του κριτηρίου της μη προσφυγής jus ad bellum, προκλήθηκε σε Κάρτα του Σαν Φρανσίσκο, μπορεί να δικαιολογήσει τη μη συμμόρφωση με την εκπλήρωση περαιτέρω υποχρεώσεων που συνδέονται με την παραβίαση αυτού του κανόνα, με την έννοια ότι, κατά τη φάση της αυτοάμυνας, ένα κράτος μπορεί να παραβιάσει ή να αγνοήσει άλλες υποχρεώσεις έναντι του επιτιθέμενου, όπως π. μέσω, για παράδειγμα, της καταπάτησης της επικράτειάς της, της εισβολής στις εσωτερικές της υποθέσεις κ.λπ. Επομένως, στο βαθμό που η ουκρανική υποστήριξη προς τα ρωσικά αντιπολιτευόμενα κινήματα αντιπροσωπεύει επίσης παραβίαση της αρχής της μη επέμβασης, ωστόσο αυτό θα εξαρτηθεί από τη δικαιολόγηση του δικαιώματος υπεράσπισης του εαυτού του.
Προφανώς, πρέπει άμεσα να επισημανθεί ότι κάθε μέτρο αυτοάμυνας πρέπει να σέβεται τις παραμέτρους της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας, ώστε η νόμιμη άμυνα να περιορίζεται σε μέτρα που σκοπό έχουν την απόκρουση επίθεσης. Οι δύο παράμετροι πρέπει να εφαρμοστούν σε σχέση με το μέτρο που ελήφθη πράγματι, δηλαδή την παροχή βοήθειας σε ρωσικές παραστρατιωτικές ομάδες που πραγματοποιούν διασυνοριακή επιδρομή. Απώτερος στόχος των ομάδων που προαναφέρθηκαν είναι η ανατροπή ολόκληρου του κυβερνητικού μηχανισμού υπό τον Πούτιν, που δεν έχει καμία σχέση με αυτό. Ακόμα κι αν το τελευταίο δεν ήταν απαραίτητο για την υπεράσπιση του ουκρανικού κράτους από την επίθεση των στρατιωτικών δυνάμεων της Μόσχας, οι διασυνοριακές επιδρομές έχουν ασφαλώς θεμιτό σκοπό αυτοάμυνας που αφορά την απομάκρυνση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων από τα κύρια πεδία μάχης σε ουκρανικό έδαφος, εμποδίζοντας τον κατοχικό εχθρό και κόβοντας οδούς ανεφοδιασμού, για τις οποίες μπορεί να υποτεθεί ότι η υποστήριξη στις αντιπουτινικές ρωσικές παραστρατιωτικές ομάδες αντιστοιχεί επομένως στην ανάγκη να μπορεί κανείς να αμυνθεί, η οποία εμπίπτει στο πλαίσιο του θεσμού της αυτοάμυνας.
Εγγραφείτε στο ενημερωτικό δελτίο του καναλιού PRP
Είναι αλήθεια ότι πολιτικά μπορεί να ήταν περιττό να εγκριθούν οι προγραμματισμένες και υλοποιούμενες διασυνοριακές εισβολές από ρωσικά παραστρατιωτικά κινήματα ως ενέργειες ουκρανικής αυτοάμυνας, αλλά νομικά η βοήθεια που προσφέρεται σε τέτοιες ομάδες που λαχταρούν να εκδιώξουν τον Πούτιν και τον θύλακα του είναι καλύπτεται από το φυσικό δικαίωμα των Ουκρανών να αμυνθούν. Κατά την άσκηση αυτού του δικαιώματος, που αναφέρεται επίσης στον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, η ουκρανική κυβέρνηση μπορεί κυριολεκτικά να φέρει ή να διεξάγει πόλεμο εναντίον της Ρωσικής Ομοσπονδίας με τις δικές της ένοπλες δυνάμεις ή εκμεταλλευόμενη τις ρωσικές παραστρατιωτικές δυνάμεις που πολεμούν κατά της κυβέρνησης του Κρεμλίνου.