(από τη Μαρία Στεφανία Καταλέτα) Προς τη ρωσο-ουκρανική σύγκρουση, οι δυτικές χώρες έδειξαν αυτή την ενότητα που έλειπε εξαρχής στις χώρες του νότιου ημισφαιρίου, ιδιαίτερα στην Αφρική. Η πιο εντυπωσιακή απόδειξη αυτού συνέβη με το ψήφισμα της ΓΣ της 2ας Μαρτίου 2022, η οποία καταδίκασε την επίθεση και ζήτησε την άμεση αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από τη χώρα που δέχτηκε επίθεση. Η έλλειψη υποστήριξης για αυτό το ψήφισμα προήλθε, σε μεγάλο βαθμό, από αφρικανικές χώρες, οι οποίες δεν ήταν μεταξύ των 141 (από τα 193) κράτη που εξέφρασαν ευνοϊκή γνώμη. Η ίδια χαλαρότητα σε αυτό το ζήτημα μπορεί να βρεθεί και στην ίδια την Αφρικανική Ένωση (ΑΕ), της οποίας τα 54 κράτη μέλη έχουν αγωνιστεί να ξεπεράσουν τις εσωτερικές διχασμοί σε αυτό το ζήτημα.
Εγγραφείτε στο newsletter μας!
Αναρωτιέται κανείς αν αυτές οι αφρικανικές αποχές δεν έχουν καμία σχέση με το πάντα πιο μαζική παρουσία της Ρωσίας στην Αφρική, όπως στο Μάλι και στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, λαμβάνοντας επίσης υπόψη την αποτυχία των πρώην αποικιακών δυνάμεων σε ορισμένες χώρες αυτής της ηπείρου, όπως η Γαλλία στο Μάλι, όπου η ταξιαρχία Wagner έχει εδραιωθεί εδώ και καιρό ως στοιχείο τάξης και σταθερότητας, αντικαθιστώντας τα γαλλικά ειρηνευτικά. Ή μήπως η Αφρική δεν σκοπεύει να ακολουθήσει τη Δύση, η οποία συχνά έχει απομακρυνθεί από συγκρούσεις που την έχουν δει ως πρωταγωνιστή και θύμα, όπως όταν υπήρξε έκκληση για τερματισμό του πολέμου στην Αλγερία;
Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Λαβρόφ, μέσα στο "Αφρικανική εκστρατεία” του καλοκαιριού 2022, έγινε δεκτός από Αίγυπτος, Αιθιοπία, Κονγκό και Ουγκάντα, ενώ κατηγορούσε τη δυτική αποικιοκρατία ότι προκάλεσε πόλεμο και λιμοκτονούσε την Αφρική. Δήλωσε ότι η Ρωσία θέλει μια νέα πολυπολική διεθνή τάξη που θα περιλαμβάνει και αφρικανικά κράτη, τα οποία επί του παρόντος υπόκεινται στον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ. Η Ρωσία βρίσκει πρόσφορο έδαφος για την προπαγάνδα της σε αυτές τις χώρες που έχουν καταστραφεί από εθνοτικές συγκρούσεις, τρομοκρατική βία, πανδημικές κρίσεις και πείνα. Δεν είναι τυχαίο ότι υπάρχουν 25 αφρικανικά κράτη που, με την αποχή, δεν έχουν υπογράψει τα ψηφίσματα του ΟΗΕ που καταδικάζουν τον πόλεμο στην Ουκρανία. Σήμερα βλέπουμε μια αλλαγή πλεύσης στη στάση των αφρικανικών χωρών απέναντι στον ρωσικό εκβιασμό για τη διέλευση πλοίων που μεταφέρουν σιτηρά. Αλλά υπάρχει επίσης μια αφρικανική απροθυμία απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία λόγω της δυσαρέσκειας της Αφρικής προς τη Δύση για όλο το ενδιαφέρον και τη συμμετοχή σε αυτόν τον πόλεμο και όχι σε άλλες κρίσεις που έχουν επηρεάσει και εξακολουθούν να πλήττουν την αφρικανική ήπειρο.
Αυτή η Δύση, με λίγα λόγια, δεν θα ήταν αμερόληπτη και δίκαιη, εις βάρος της Αφρικής, όπως αποδεικνύεται από την προνομιακή μεταχείριση που επιφυλάσσεται στους Ουκρανούς πρόσφυγες και τις ανισότητες στη διανομή του εμβολίου κατά την πανδημία του CO VID-SARS-2. Επιπλέον, η Δύση, επιβάλλοντας κυρώσεις στη Ρωσία, στο όνομα της αλληλεγγύης με την Ευρώπη, θα ζητούσε από τις αφρικανικές χώρες να κάνουν θυσίες που δεν είναι πρόθυμες να αντιμετωπίσουν, επιπλέον για μια ειρήνη ξένη προς τα συμφέροντά τους.
Ένας άλλος λόγος που δόθηκε θα ήταν ότι i υπαγόρευση των μεγάλων δυνάμεων σε αυτό το πλαίσιο δεν θεωρούνται αξιόπιστες ή αποδεκτές καθώς προέρχονται από χώρες που στο παρελθόν δεν έχουν δείξει σεβασμό στο ίδιο διεθνές δίκαιο του οποίου την τήρηση ζητούν τώρα. Οι αναμνήσεις είναι πάντα ζωντανές'Ιράκ, το 2003, του Κοσσυφοπέδιο, το 1999, και του Λιβύη του Καντάφι, του οποίου η βίαιη απόλυση έχει προκαλέσει τόσες πολλές επιβλαβείς συνέπειες Σαχέλ, συμπεριλαμβανομένης της ισλαμικής τρομοκρατίας. Από προσεκτικότερη εξέταση, ωστόσο, είναι δύσκολο να συγκριθούν αυτά τα γεγονότα με τη σημερινή σύγκρουση στην Ουκρανία, καθώς οι επεμβάσεις στη Λιβύη και το Ιράκ υποστηρίχθηκαν από ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού θύμα δικτατορικών καθεστώτων, ενώ οι Ουκρανοί δεν ήταν υπέρ των Ρώσων. εισβολή ούτε σε αλλαγή κυβέρνησης, η οποία ήταν δημοκρατική και φιλοευρωπαϊκή.
Η συμμαχία με μια πυρηνική δύναμη όπως η Ρωσία, η οποία είναι επίσης μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, αποτελεί ασφαλώς μια εγγύηση που πρέπει να διατηρηθεί για την επιδίωξη των συμφερόντων των αφρικανικών χωρών που, με αυτόν τον τρόπο, δεν αισθάνονται πλέον περιθωριοποιημένες σε σχέση με την τον υπόλοιπο κόσμο, απορρίπτοντας μια ευλαβική στάση απέναντι στις παλιές αποικιακές δυνάμεις, οι οποίες βρίσκονται τώρα στη δύσκολη θέση να πρέπει να ζητήσουν βοήθεια από την Αφρική. Αλλά είναι η Αφρική που χρειάζεται ακόμα τη βοήθεια της Δύσης, ένοχη που κλείνει τα μάτια της σε όλες τις απειλές για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια που προέρχονται από τη μαύρη ήπειρο, πρώτα απ' όλα η τζιχαντιστική τρομοκρατία που παρασιτίζει το Σαχέλ, Για να μην αναφέρουμε όλα τα προβλήματα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, την επισιτιστική κρίση και τις διάφορες πανδημίες, σε σχέση με τις οποίες οι αφρικανικοί αρχηγοί κρατών έχουν καταγγείλει την πλήρη αποτυχία της δυτικής πολυμέρειας.
L 'Αλγερία και Μαρόκο, για παράδειγμα, έχουν ενισχύσει τον δεσμό τους με το Ρωσική Ομοσπονδία ακριβώς σε συνδυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία, δυνάμει του υποτιθέμενου σεβασμού της αρχής της μη ανάμειξης στις εσωτερικές υποθέσεις άλλου κράτους. ΜΕΓΑΛΟ'Αλγερία απείχε στη ΓΣ όταν επρόκειτο για την καταψήφιση της Ρωσίας και προχώρησε περαιτέρω καταψηφίζοντας την απόφαση για την αποκλεισμός της Ρωσίας από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Στην πραγματικότητα, είναι στρατιωτικά συμφέροντα που προσανατολίζουν την Αλγερία σε φιλορωσική κατεύθυνση, καθώς αυτή η χώρα είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εισαγωγέας ρωσικών όπλων στον κόσμο μετά την Ινδία και την Κίνα. Η σειρά κοινών στρατιωτικών ασκήσεων ενισχύει τη συνεργασία μεταξύ Ρωσίας και Αλγερίας, όπως αποδεικνύεται από την επιχείρηση».Vostok 2022" στη Σιβηρία, με τη συμμετοχή επίσης της Κίνας και της Λευκορωσίας.
Οι αποχές στον ΟΗΕ του'Αλγερία και οι ισχυρές ρωσο-αλγερινές στρατιωτικές σχέσεις αποτελούν πηγή ανησυχίας για τη Δύση, στην οποία η Αλγερία απαντά ανακτώντας την αμυντική της κυριαρχία και διατηρώντας την ουδετερότητά της σε σχέση με την ουκρανική σύγκρουση. Επιπλέον, μια ξεκάθαρη αντιπαράθεση με την Αλγερία δεν είναι καν βολική για εκείνη την Ευρώπη που, αποσπώντας από τη Ρωσία στον εφοδιασμό υδρογονανθράκων, στρέφεται τώρα στην αγορά της Αλγερίας.
Η ίδια υποτιθέμενη ουδετερότητα αφορούσε και τους Μαρόκο, ο οποίος επίσης απείχε σε αρκετές ψηφοφορίες του ΟΗΕ κατά της Ρωσίας. Το Μαρόκο είναι ο πρώτος εμπορικός εταίρος της Μόσχας στην Αφρική, εφοδιασμένος με λιπάσματα και γεωργικά προϊόντα. Επιπλέον, πάντα στο πλαίσιο του Ρωσο-μαροκινή συνεργασία, είναι μέσα Σχεδιάζω την κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής σε μαροκινό έδαφος, αν και για ειρηνικούς σκοπούς.
Άλλοι γεωπολιτικοί λόγοι ωθούν το Μαρόκο σε μια ήπια στάση απέναντι στον Ρώσο σύμμαχό του, λόγω της θέσης του ως μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας από το οποίο ζητείται η υποστήριξή του στο ζήτημα της Δυτικής Σαχάρας, σε σχέση με το οποίο ηΗ Αλγερία ζητά σεβασμό της αρχής της αυτοδιάθεσης του λαού της Σαχάραου και υποστήριξη στους ανεξάρτητους του Μετώπου Polisario. Μέχρι στιγμής, το Κρεμλίνο έχει υιοθετήσει μια ισορροπημένη θέση σε αυτό το ζήτημα που δεν είναι εχθρική προς το Μαρόκο, δεδομένης της διάλυσης των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ του Μαρόκου και της Αλγερίας, οι πληθυσμοί των οποίων και οι δύο έχουν μια έντονα φιλορωσική στάση και μια μισαλλοδοξία προς την Ουκρανία.
Σύμφωνα με αφρικανικές κατηγορίες, οι δυτικές χώρες φαίνονται μάλλον πρόθυμες να επιβάλλουν σε άλλους μια διεθνή τάξη που ταιριάζει περισσότερο στα δικά τους συμφέροντα παρά σε αυτά της διεθνούς κοινότητας στο σύνολό της, και σε αυτή τη σειρά κατηγοριών διεκδικείται πιο σημαντικός ρόλος από την Αφρική στη διεθνή φόρουμ όπως το G20 ή το Συμβούλιο Ασφαλείας, όπου η Αφρικανική Ένωση και οι χώρες που εκπροσωπεί διεκδικούν μόνιμη παρουσία.
Ωστόσο, η προσφυγή στην ταξινόμηση των αδέσμευτων χωρών, ενώ θα μπορούσε να είχε νόημα κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου να αποστασιοποιηθεί από την αντίθεση μεταξύ των δύο μπλοκ, σήμερα φαίνεται αδύναμη ιδέα για να δικαιολογήσει μια υποτιθέμενη ουδετερότητα σε σχέση με τη σύγκρουση στην Ουκρανία. , όπου βρίσκεται αντιμέτωπη με μια έκδηλη παραβίαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, που διαπράττεται μέσω της παραμόρφωσης των συνόρων ενός κυρίαρχου και ανεξάρτητου έθνους μέσω της χρήσης βίας από, επιπλέον, ένα μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας.