από τον Francesco Matera
Ένας ισχυρός επανεξοπλισμός είναι αυτό που βλέπει η Ευρώπη στον όχι πολύ μακρινό ορίζοντα. Οι άνεμοι του πολέμου που έρχονται από την Ουκρανία και η απειλή μιας ισχυρής Ρωσίας, ικανής να αμφισβητήσει τη Δύση, παρά τις βαριές κυρώσεις που της επιβάλλονται, είναι μόνο μερικοί από τους παράγοντες που ωθούν τη Γηραιά Ήπειρο να πρέπει να σκεφτεί σοβαρά μια διαφορετική προσέγγιση στην εξωτερική πολιτική, που προβλέπει κοινή άμυνα με τη σύσταση Επιτρόπου Στρατιωτικών Υποθέσεων. Όπως ειπώθηκε στο "προειδοποίησηΔεν προέρχεται μόνο από τις φιλοδοξίες της Ρωσίας και της Κίνας στη Μεσόγειο, αλλά και από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αφού ο πιθανός νέος πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, υπενθύμισε στις χώρες μέλη του ΝΑΤΟ την ανάγκη να αφιερώσουν το 2% του ΑΕΠ τους στις στρατιωτικές δαπάνες.
Σε αντίθετη περίπτωση, ο ίδιος ο Τραμπ κάλεσε τον Πούτιν να κάνει αυτό που έκρινε πιο κατάλληλο, επειδή οι χώρες που δεν συμμορφώνονταν δεν θα απολάμβαναν την αμερικανική αμυντική ομπρέλα. Ακόμα κι αν η ατυχής έξοδος του Τραμπ μυρίζει ένα τέχνασμα προεκλογικής εκστρατείας, εντούτοις προκύπτει ξεκάθαρα το γεγονός ότι είναι απαραίτητο να διορθωθεί η χάσμα θεσμική στην κοινοτική άμυνα η οποία, ως λογική συνέπεια, προβλέπει επίσης μονοκατευθυντικότητα στις υποθέσεις της προμήθεια Στρατός. Αυτό οφείλεται στις διάφορες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ήδη η Ευρωπαϊκή Ένωση και που θα μπορούσε να αναγκαστεί να αντιμετωπίσει μόνη της για να υπερασπιστεί τα στρατηγικά της συμφέροντα, τα οποία συχνά δεν συμπίπτουν με εκείνα του ΝΑΤΟ (ενός καθαρά αμυντικού οργανισμού) ούτε με εκείνα των Αμερικανών.
Από αυτή την άποψη, η πρόταση για ένα ειδικό σχέδιο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο Εξωτερικών Υποθέσεων και Ασφάλειας για μια νέα Βιομηχανική Στρατηγική για την Ευρωπαϊκή Άμυνα είναι ήδη έτοιμη. Η πρόταση θα μπορούσε να εγκριθεί ήδη από την επόμενη συνεδρίαση του Μαρτίου. Ο στόχος είναι να αποσαφηνιστεί μια διαδρομή που επιτρέπει στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανική και τεχνολογική βάση να μεγιστοποιήσει την ετοιμότητά της για αντίδραση, που θεωρείται κρίσιμη στο τρέχον γεωπολιτικό πλαίσιο.
Το 2022, οι στρατιωτικές δαπάνες των κρατών μελών αυξήθηκαν για όγδοη συνεχή χρονιά, φτάνοντας τα 240 δισεκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, το 78% του πολεμικού υλικού που αγοράστηκε από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία έως τον Ιούνιο του 2023 προερχόταν από μη ευρωπαίους προμηθευτές, σχεδόν τα δύο τρίτα του οποίου προέρχονταν από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Επιπλέον, η παραγωγή των 46 πιο επειγόντων στρατιωτικών αγαθών κατανέμεται σε 23 διαφορετικά κράτη μέλη, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για μεγαλύτερη συνοχή και συνεργασία.
Η πρόταση της ΕΕ επιδιώκει να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις μέσω τριών κατευθυντήριων αρχών: βελτίωσης, συνεργασίας και ευρωπαϊκής εστίασης. Αυτό σημαίνει εξορθολογισμό των προμηθειών μέσω κοινών αγορών, σύμφωνα με θετικές εμπειρίες, όπως αυτές που σχετίζονται με τα εμβόλια και το αέριο, με τη συμμετοχή βιομηχανικών παραγόντων και τη σύσταση μιας ευρωπαϊκής ομάδας αμυντικής βιομηχανίας υψηλού επιπέδου.
Επιπλέον, η πρόταση στοχεύει στον εντοπισμό προγραμμάτων κοινού ενδιαφέροντος για τη συγκέντρωση των ευρωπαϊκών προσπαθειών και χρηματοδότησης, προωθώντας την ανάδυση αυτόνομων ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων, όπως η κυβερνοάμυνα και τα ολοκληρωμένα συστήματα αεράμυνας και πυραυλικής άμυνας. Προτείνεται επίσης να ενισχυθεί το Ευρωπαϊκό Μέσο για τις κοινές αγορές προκειμένου να αυξηθεί το ποσοστό των κοινών αγορών έως το 2030 και να τυποποιηθεί η πρότυπο της διαλειτουργικότητας των όπλων.
Για την υποστήριξη αυτού του μετασχηματισμού, η πρόταση προβλέπει ένα νέο ρυθμιστικό πλαίσιο που ονομάζεται Ευρωπαϊκό Εξοπλιστικό Πρόγραμμα, το οποίο προσφέρει οικονομικά κίνητρα στα συμμορφούμενα κράτη μέλη και φορολογικές ελαφρύνσεις για από κοινού αγορές. Επιπλέον, προτείνεται η σταδιακή δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Στρατιωτικού Μηχανισμού Πωλήσεων για να διασφαλιστεί επαρκής και αποτελεσματικός εφοδιασμός ευρωπαϊκού εξοπλισμού.
Χρειάζεται επομένως σημαντική χρηματοδότηση, επομένως το σχέδιο περιλαμβάνει στροφή στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και μεταρρύθμιση υφιστάμενων μέσων όπως το InvestEu για την υποστήριξη αμυντικών στόχων.
Επιπλέον, προτείνεται η ενσωμάτωση των αμυντικών αναγκών στα διαρθρωτικά ταμεία της πολιτικής συνοχής. Αν και λείπουν ορισμένες ποσοτικές λεπτομέρειες, το κείμενο αξιολογείται επί του παρόντος και η θεμελιώδης δομή του φαίνεται ότι προορίζεται να παραμείνει αμετάβλητη, δεδομένης της σύγκλισης ως προς την ανάγκη να δοθεί η άμυνα και η ασφάλεια ως προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Εγγραφείτε στο newsletter μας!