گسترش بلوک بریکس، که در اجلاس این هفته در ژوهانسبورگ مورد بحث قرار گرفت، گروه متنوعی از نامزدهای بالقوه - از ایران تا آرژانتین - را به خود جلب کرده است که قصد دارند روند فراگیر جدیدی را برای رقابت با بلوک غرب آغاز کنند.
مسائل بسیاری وجود دارد که کشورهای نوظهور از آنها شکایت دارند:
- شیوه های تجاری نادرست
- رژیم های تحریم کننده مجازات
- تصور بی توجهی به نیازهای توسعه ای فقیرترین کشورها.
- تسلط غرب ثروتمند در نهادهای بین المللی مانند سازمان ملل متحد، صندوق بین المللی پول و بانک جهانی.
به گفته مقامات آفریقای جنوبی که قرار است میزبان اجلاس 22 تا 24 اوت باشد، بیش از 40 کشور برای پیوستن به بریکس ابراز علاقه کرده اند. از این تعداد، نزدیک به دوجین به طور رسمی برای پذیرش درخواست داده اند.
"نیاز عینی به گروه بندی مانند بریکس هرگز بیشتر از این نبوده است"، او اعلام کرده است راب دیویسوزیر بازرگانی سابق آفریقای جنوبی که در سال 2010 به وارد شدن کشورش به بلوک اقتصادی کمک کرد.
"نهادهای چندجانبه جایی نیستند که بتوانیم به آنجا برویم و به یک نتیجه عادلانه و فراگیر برسیم".
به گفته ناظران، با این حال، نتایج ضعیف برای چشم انداز بریکس برای تحقق امیدهای زیاد مورد نظر اعضای بالقوه خوب نیست.
در حالی که حدود 40 درصد از جمعیت جهان و یک چهارم تولید ناخالص داخلی جهان را در خود جای داده است، جاه طلبی های این بلوک برای تبدیل شدن به یک بازیگر سیاسی و اقتصادی جهانی مدت هاست که به دلیل اختلافات داخلی و فقدان یک چشم انداز منسجم و مشترک مختل شده است.
اقتصاد کشورهایی که بخشی از برجام بزرگ خواهند بود، زمانی که شکوفا می‌شدند، در حال کاهش هستند، همانطور که در چین نیز اتفاق می‌افتد. موسس آن، روسیه، به دلیل جنگ در اوکراین با انزوا مواجه شده است. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه که با حکم بازداشت بین‌المللی به اتهام جنایات جنگی تحت تعقیب است، به ژوهانسبورگ سفر نخواهد کرد و فقط به صورت مجازی به آن ملحق خواهد شد. لاوروف وزیر امور خارجه روسیه به نمایندگی از روسیه خواهد بود.
دوم استیون گروزد، از موسسه امور بین الملل آفریقای جنوبی،شاید آنها انتظارات بسیار وحشیانه ای از آنچه که عضویت بریکس واقعا می تواند ارائه دهد داشته باشند".
نارضایتی از کشورهای در حال توسعه
اگرچه بلوک بریکس فهرست کامل کشورهای نامزد عضویت آتی را فاش نکرده است، اما برخی از دولت ها علاقه خود را به طور علنی اعلام کرده اند. ایران و ونزوئلا که به شدت توسط CI تحریم شده اند، تلاش می کنند تا انزوای خود را کاهش دهند و امیدوارند که محاصره به اقتصاد فلج شده آنها حیات بخشد.
"دیگر چارچوب‌های یکپارچه‌سازی موجود در سطح جهانی توسط دیدگاه هژمونیک دولت ایالات متحده کور شده استاو به رویترز گفت رامون لوبو، وزیر دارایی سابق و رئیس بانک مرکزی ونزوئلا.
به گفته تحلیلگران، کشورهای حوزه خلیج فارس، عربستان سعودی و امارات متحده عربی برجام را وسیله ای برای به دست آوردن نقش مهم تری در نهادهای جهانی می دانند. اتیوپی و نیجریه نامزدهای آفریقایی جذب تعهد این بلوک به اصلاحات در سازمان ملل هستند که به این قاره نفوذ بیشتری می دهد. برخی دیگر می خواهند تغییراتی را در سازمان تجارت جهانی، صندوق بین المللی پول و بانک جهانی اعمال کنند.
"آرژانتین مصرانه خواستار پیکربندی مجدد معماری مالی بین المللی شده استیک مقام دولتی آرژانتین که در مذاکرات عضویت در بریکس شرکت داشت به رویترز گفت.
صحبت های زیاد، اقدامات کمتر
مواضع عمومی BRICS در حال حاضر منعکس کننده بسیاری از این نگرانی ها است.
در حالی که تلاش برای مقابله با غرب، در بحبوحه تنش بین چین و ایالات متحده و پیامدهای حمله روسیه به اوکراین، افزایش اعضای آن می تواند وزن بیشتری را در زمینه بین المللی به بلوک بدهد.
در حالی که انتظار می رود رهبران بریکس در اجلاس سران درباره نقشه راه برای پذیرش اعضای جدید با چین و روسیه که مشتاق توسعه به جلو هستند، بحث کنند، سایرین، به ویژه برزیل، نگران تسریع در این روند هستند.
در این میان، مزایای ملموس عضویت در حال کاهش است.
ملموس ترین نتیجه محاصره بانک توسعه جدید است یابانک بریکسکه پیش از این شاهد بوده است که وام های کند خود به دلیل تحریم ها علیه تأثیرگذارترین عضو موسس خود، روسیه، با مشکل مواجه شده است.
کشورهای کوچکی که امید به تقویت اقتصادی از عضویت بریکس دارند، می توانند به تجربه آفریقای جنوبی نگاه کنند.
بر اساس تحلیل شرکت توسعه صنعتی این کشور، تجارت آن با بریکس در واقع از زمان پیوستن به آن به طور پیوسته افزایش یافته است.
اما این رشد تا حد زیادی به دلیل واردات از چین است در حالی که این بلوک هنوز تنها یک پنجم کل تجارت آفریقای جنوبی را تشکیل می دهد. برزیل و روسیه روی هم تنها 0,6 درصد از صادرات این کشور را تشکیل می دهند و سال گذشته کسری تجاری آفریقای جنوبی با شرکای بریکس خود از سال 2010 چهار برابر شد و به 14,9 میلیارد دلار رسید.