In de Sahel kijkt Italië naar Niger als een strategische partner, een stabiel land dat rijk is aan hulpbronnen die het ook biedt uitstekende investeringsmogelijkheden en winstgevende partnerschappen tussen individuen en het publiek, zolang "wees op tijd". Aldus de ambassadeur van Italië in Niamey, Emilia Kat, stelt het Afrikaanse land voor aan Italiaanse bedrijven, in een interview met AGI.
"Italië is een van de landen die met belangstelling uitkijken naar de groei van deze markt en in het algemeen naar die van het hele Sahelgebied en het is mijn sterke wens om Italiaanse bedrijven zoveel mogelijk te begeleiden die zaken willen doen in deze relatief nog ongerepte context waar het echter noodzakelijk is om op tijd aan te komen", benadrukt de hoge Italiaanse diplomaat.
Het is daarom noodzakelijk om partnerschappen aan te gaan om bedrijfsontwikkeling aan te moedigen om "versterking van de economische structuur en ontwikkeling van Niger ten behoeve van zijn stabiliteit, wat een primair strategisch belang is voor Europa ”.
Het startpunt voor de paradigmaverschuiving bij het kijken naar Niger en de Sahel-regio, zo uitgebreid als Europa, was, zoals Gatto zich herinnert "de vooruitziende blik om onze leemte in aanwezigheid op te vullen en de groeiende internationale aandacht onmiddellijk te onderscheppen ".
Inderdaad, decennia lang het dominante verhaal over de hoofdstroom hij beschouwde Niger als een afgelegen kust, voor de meesten onbekend, waarover voornamelijk werd gesproken vanwege de grote cyclische hongersnoden. Op dat moment was de Italiaanse aanwezigheid beperkt tot alleen ontwikkelingssamenwerking. Sinds ongeveer 15 jaar is de Sahel daarentegen steeds belangrijker geworden als het toneel van grote mondiale uitdagingen waarbij Italië en verschillende Europese landen - te beginnen met de voormalige Franse koloniale macht - in wezen in de frontlinie verwikkeld zijn op het gebied van veiligheid, migratie en ontwikkeling.
"Het is in feite een buffer van land tussen de landen die grenzen aan de zuidelijke oever van de Middellandse Zee en de landen van de Golf van Guinee, van waaruit veel migranten op weg zijn naar Europa, kenmerken die de regio veel dichter bij Europa en Italië maken dan het lijkt ”, onderstreept de diplomaat en benadrukt de strategische positie van Niger.
Naast deze kenmerken van geografische centraliteit, heeft Rome de politieke stabiliteit van Niger beoordeeld als een bepalend element, geleid door democratisch gekozen leiderschap, een bijna uitzondering in de regio, zoals blijkt uit de recente militaire staatsgrepen in Burkina Faso en die van 2020-2021 in Mali. De intensivering van de bilaterale betrekkingen tussen Italië en Niger heeft geleid tot:inhuldiging van een ambassade in Niamey in 2017 en sindsdien is de samenwerking snel en vruchtbaar versterkt en ontwikkeld, ook opengesteld voor de politieke en militaire sectoren.
De uitdagingen ontbreken niet en om ze het hoofd te bieden de Niger kijkt nu naar Italië als 'referentiepartner', met name bij het beheer van migratie, bij de strijd tegen de opmars van jihadistisch terrorisme, bij het beheersen van milieu-uitdagingen en bij ontwikkeling.
"Met onze empathische aanpak, zonder verborgen agenda's, kunnen we ook hier, zoals in veel andere delen van de wereld, rekenen op een onbetwiste hoofdstad van sympathie met het Niger-volk en leiderschap.Dat meldt de Italiaanse diplomaat nog steeds.
Als de president Mohammed Bazoum is een figuur van erkend niveau en zijn regering bestaat uit een samenhangend en vastberaden team, "het land heeft absoluut de steun van de internationale gemeenschap nodig"Om de tot dusver geboekte vooruitgang op meer gebieden te versterken", zei de diplomaat. Zeker, de schaduw van onveiligheid en de terroristische dreiging van een jihadistische matrix strekt zich uit over Niger, terwijl de regio's van de hoofdstad Niamey, Agadez (Midden) en Zinder (Oost) als gebieden met minder gevaar moeten worden beschouwd. Het hele nationale grondgebied is daarentegen omgeven door zeer onstabiele gebieden, daarom raden de Italiaanse autoriteiten af om naar Niger te gaan, behalve om redenen van noodzaak of werk.
"De belangrijkste bedreigingen bevinden zich aan de zuidwest- en zuidoostgrens van het land, respectievelijk in het gebied van de drie grenzen met Mali en Burkina Faso, vaak het toneel van invallen door niet-statelijke gewapende groepen van jihadistische oorsprong, en in het gebied van het Tsjaadmeer, waar terroristische organisaties zoals Boko Haram opereren”, voegde hij eraan toe.
Een andere prioritaire zorg voor Italië en Europa is het beheer van illegale handel en illegale migratie, een van de hoekstenen van de samenwerking tussen Italië en Niger. Door zijn centrale ligging is Niger een natuurlijk kruispunt, waar allerlei soorten stromen doorheen stromen, zelfs door de open grens naar het noorden met Libië.
"We investeren fors, met een strategische aanpak die zich langs twee lijnen ontwikkelt: enerzijds door een versterkte samenwerking met lokale overheden, anderzijds in samenwerking met de VN-agentschappen die zich bezighouden met migratiestromen, zoals IOM en UNHCR."Zegt Gatto. Een ander aspect van de Italiaanse interventie met betrekking tot deze uitdagingen betreft meer aandacht voor de ontwikkeling van de bevolkingsgroepen die langs de migratieroutes wonen, met als doel het creëren van alternatieve vervangende economieën, zowel voor de informele die rond illegale migratie zijn gecreëerd, als voor de criminele economieën van mensenhandel en huurlingenoorlogen.
"Het is duidelijk niet eenvoudig om de indicatoren van een complex fenomeen als dat van migratie in een tijdsbestek van maanden radicaal te veranderen, maar er is vooruitgang geboekt, zowel wat betreft het indammen van de stromen als de stabilisatie van de bevolking op doorreis en opvang, en de groei van de bevolking. 'aandacht en medewerking van lokale overheden', zegt de ambassadeur.
Tegelijkertijd blijft Italië's inzet voor ontwikkelingssamenwerking in Niger zeer sterk, met één jaarbudget van 50 miljoen euro, voornamelijk aangepakt in de humanitaire en noodhulpsectoren, bijstand, migratie, landbouwontwikkeling en recentelijk ook in de sectoren gezondheidszorg en onderwijs.
Naast traditionele samenwerking, militaire samenwerking met de Bilaterale ondersteuningsmissie naar de Republiek Niger (MISIN), onder bevel van de kolonel van de luchtmacht, Davide Cipelletti.
De missie voorziet een progressieve ontwikkeling met een gemiddeld jaarlijks gebruik van maximaal 295 soldaten, 160 landvoertuigen en 5 luchtvoertuigen. Haar mandaat bestaat erin de ontwikkeling van de Nigeriaanse veiligheidstroepen te ondersteunen om de capaciteit te vergroten die gericht is op de bestrijding van het fenomeen illegale handel en bedreigingen van de veiligheid en om bij te dragen aan grens- en gebiedsbewakingsactiviteiten en de ontwikkeling van de luchtcomponent van de Republiek Niger. MISIN maakt deel uit van een gezamenlijke Europese en Amerikaanse inspanning om het gebied te stabiliseren en de territoriale controlecapaciteiten van de Nigeriaanse autoriteiten en de G5 Sahel-landen (Niger, Mali, Mauritanië, Tsjaad en Burkina Faso) te versterken. De kant van militaire samenwerking heeft ook positieve implicaties op civiel niveau.
"MISIN heeft een sterke band opgebouwd met de autoriteiten en de lokale gemeenschap, waardoor Italiaanse militairen zich ook inzetten om de gezondheidsuitdagingen van het Nigeriaanse volk aan te pakken ", legt ambassadeur Gatto uit. Onlangs heeft Italië in het kader van civiel-militaire samenwerking medische apparatuur gedoneerd aan de kraamafdeling van Niamey, die op nationaal niveau wordt vergeleken met het hoogste geboortecijfer ter wereld ”.
Volgens het Human Development Report is 44,5% van de bevolking van Niger arm en staat het land op de laatste plaats op de wereldranglijst voor de index voor menselijke ontwikkeling. Symptomatische gegevens over de grote moeilijkheid om uit de onderontwikkeling te komen, ondanks de enorme hoeveelheid middelen en de grote aandacht van de internationale gemeenschap. Om de sociaal-economische ontwikkeling van Niger te hebben vertraagd, zijn er de afgelopen decennia verschillende constante oorzaken geweest, namelijk "een mengsel van onveiligheid, geografische ligging zonder toegang tot de zee, extreme klimatologische omstandigheden, woestijnvorming, enorme territoriale uitbreiding, samenstelling door zeer verschillende etnische groepen van de bevolking en zeer sterke demografische druk'.
Niger is dan ook geen uitzondering op de grote “Afrikaanse paradox”, waarvan echter een toenemend aantal landen zich emancipeert dankzij een aanhoudende groei die meer welzijn voor de bevolking kan genereren. Om Niger in staat te stellen het pad van ontwikkeling te volgen, probeert de heersende klasse de aandacht van donoren te verschuiven van uitsluitend humanitaire en welzijnssamenwerking naar een samenwerking die ook een economisch perspectief omvat, door het opzetten van publiek-private partnerschappen voor de handel, een echte aanjager van ontwikkeling. In dit perspectief heeft de overheid belangrijke wijzigingen aangebracht in de regulering van de exploitatie van de rijke ondergrond.
Niger is de vierde grootste uraniumproducent ter wereld en de zesde qua reserves, evenals het bezitten van goudmijnen, van kobalt waaraan recente belangrijke vondsten zijn toegevoegd van olievelden. Naast de traditionele aanwezigheid van Frankrijk, heeft het land zijn deuren geopend voor bedrijven uit de China, Turkije en andere Europese landen.