Illegaal werk in Italië “levert” 77,8 miljard euro aan toegevoegde waarde op. Een sociale en economische plaag, onderstreept het CGIA Studies Office, dat op regionale basis zeer verschillende niveaus heeft. Lombardije bijvoorbeeld, hoewel er meer dan 504 illegale werknemers werken, is het gebied dat het minst wordt getroffen door dit trieste fenomeen: het percentage onregelmatigheden is gelijk aan 10,4 procent, terwijl de toegevoegde waarde die wordt veroorzaakt door onregelmatig werk op de regionale totaal is 3,6 procent; het laagste tarief van het land. Aan de andere kant wordt de meest kritieke situatie geregistreerd in Calabrië: vergeleken met "slechts" 135.900 illegale werknemers, is het onregelmatigheidspercentage 22 procent en de impact van de economie die wordt geproduceerd door zwarten op het regionale totaal bedraagt 9,8 per honderd. Geen enkele andere territoriale realiteit laat zo'n negatieve prestatie zien.
• In het noorden is het "zwart" onder controle, maakt het zuiden zich zorgen
In het algemeen kunnen we stellen dat de situatie in het Noorden al met al redelijk onder controle is, terwijl in het Zuiden - mede om sociale, culturele en economische redenen - de aanwezigheid van zwartwerk zeer wijdverbreid is. Na Lombardije, tussen de regio's die alleen door het "zwart" worden "aangeraakt", zien we Veneto, de provincie Bolzano, Friuli Venezia Giulia, Piemonte en Emilia Romagna. In deze situaties schommelt het gewicht van de omzet van het zwartwerk op het regionale bbp tussen 3,7 en 4 procent. Onderaan, net voor Calabrië, is de situatie van Puglia (7,1 procent), Sicilië (7,8) en Campanië (8,5) even kritiek. Op nationaal niveau schat het Studiebureau van de CGIA dat iets minder dan 3,3 miljoen mensen elke dag een paar uur of een hele dag naar velden, bedrijven, bouwplaatsen of huizen van Italianen gaan. terwijl het gewicht van de toegevoegde waarde die wordt gegenereerd door de ondergrondse economie 12,8 procent is.
• Waarschijnlijk meer gewonden en doden als er meer illegaal werk is
Hoewel er geen lineaire correlatie is, is het duidelijk dat in regio's waar meer zwartwerk is, het risico op een aantal ongevallen en sterfgevallen op het werk groter is. Helaas "worstelen" officiële statistieken om deze veronderstelling aan te tonen; waar de ondergrondse economie hoogtij viert, in feite mensen die gewond raken of het incident niet melden of, wanneer ze daartoe gedwongen worden, leugens verklaren om geen schade te berokkenen aan de korporaals of degenen die hen illegaal hebben ingehuurd. Ook om deze redenen moet de strijd tegen ongevallen en sterfgevallen op het werk overal worden geïntensiveerd, maar naar onze mening moet de inspectie-activiteit worden versterkt, vooral in gebieden waar de aanwezigheid van de ondergrondse economie wijdverbreid is.
• Aandacht voor gegevens over bedrijfscontroles
De Nationale Arbeidsinspectie (INL) heeft de afgelopen dagen enkele gegevens gepresenteerd over het percentage onregelmatigheden dat in sommige provincies is geregistreerd naar aanleiding van de handhavingsmaatregelen die de structuur heeft genomen tegen het niet naleven van veiligheidsvoorschriften op de werkplek. De resultaten die naar voren zijn gekomen zijn gruwelijk: gemiddeld zou de onregelmatigheid ongeveer 80 procent bedragen, wat erop neerkomt dat bijna alle Italiaanse bedrijven zich niet houden aan de bepalingen van de wet inzake veiligheid op de werkplek. We willen duidelijk maken dat deze conclusies niet met de waarheid overeenkomen. In de overgrote meerderheid van de gevallen vindt de INL-inspectieactiviteit namelijk niet spontaan plaats, maar wordt "gevraagd" door de rapporten die bij deze structuur binnenkomen van bijvoorbeeld concurrerende bedrijven, vakbonden, werknemers of, in het geval van bouwplaatsen, inclusief burgers. Daarom gaan de inspecteurs in deze "uitgangen" zonder mankeren, waardoor ze zeer hoge positiviteitspercentages behalen.
• De zwarten moeten worden bestreden, maar niet altijd worden gecriminaliseerd
De aanwezigheid van zwartwerk is niet alleen een probleem van legaliteit en de uitholling van belastinginkomsten, maar veroorzaakt ook ernstige economische schade aan de vele productieve activiteiten en diensten, aan ambachtelijke en commerciële ondernemingen die vaak oneerlijke concurrentie ondervinden van deze subjecten. Deze "onzichtbare" werknemers, die in feite niet onderworpen zijn aan socialezekerheidsbijdragen, verzekeringen en belastingbijdragen, laten de bedrijven waar ze werken - of zijzelf, als ze op de markt opereren als schijnzelfstandigen - profiteren van een zeer hoge arbeidskosten lager en daardoor een zeer lage eindprijs van het product/dienst in rekening te brengen. Uiteraard diensten die degenen die zich houden aan de bepalingen van de wet niet kunnen aanbieden. In het Zuiden is dit fenomeen voor veel mensen echter de enige kans om wat geld mee naar huis te nemen. In feite kunnen we stellen dat het zwartwerk ook een echt sociaal vangnet is. Laat ik duidelijk zijn, niemand wil zwartwerk rechtvaardigen dat nauw samenhangt met onaanvaardbare vormen van illegale aanwerving, uitbuiting en gebrek aan veiligheid op de werkplek. Wanneer deze vormen van onregelmatigheden echter geen verband houden met activiteiten die worden gecontroleerd door criminele organisaties of met de zojuist genoemde gevallen, vormen ze op moeilijke momenten een parachute voor veel mensen die anders lunch en diner niet zouden weten te combineren. In Italië, zeiden we, zijn er meer dan drie miljoen mensen - werknemers die hun tweede/derde baan doen, ontslagen werknemers, gepensioneerd of werkloos - die, wachtend op betere tijden, overleven "dankzij" de opbrengsten die toe te schrijven zijn aan onregelmatige activiteiten.
• Te veel "abnormale" contracten in de bouw; de sector waar de meeste ongevallen en sterfgevallen plaatsvinden op het werk
Van de 935 nationale collectieve arbeidsovereenkomsten (CCNL) die in Italië aanwezig zijn, zijn er 351 (37,5 procent van het totaal) ondertekend door werkgeversorganisaties en vakbonden voor werknemers die niet tot de CNEL behoren. Een massa organisaties die in de overgrote meerderheid van de gevallen bijna niemand vertegenwoordigen, maar een alternatief bieden voor die bedrijven en die ondergeschikte werknemers die economische dumping willen doen, en niet alleen de contracten omzeilen die zijn ondertekend door de meest representatieve acroniemen en wijdverbreid zijn de wereld Nationaal grondgebied. Van alle sectoren is de meest kritieke situatie te vinden in de bouw. Tegenover 74 nationale collectieve arbeidsovereenkomsten die zijn gedeponeerd bij de CNEL, zijn er 37 (gelijk aan 50 procent van het totaal) ondertekend door organisaties die niet zijn geregistreerd bij de Viale Lubin-structuur. We herinneren u eraan dat activiteiten op bouwplaatsen het grootste risico lopen op het aantal ongevallen en sterfgevallen op de werkplek. Wij zijn van mening dat de tijd is gekomen voor het Parlement om een einde te maken aan deze "deregulering", die naar onze mening ook negatieve gevolgen heeft voor het hoge aantal ongevallen en doden in deze en vele andere productiesectoren.