(door Massimiliano D'Elia) Een multipolaire wereld, zo begrijpt het China van Xi Jinping het, dat een steeds grotere impact wil hebben op internationale geschillen om zijn strategische en economische belangen te beschermen. Xi stelde onlangs 12 punten voor vrede tussen Rusland en Oekraïne voor en was concreet voorstander van de ooit ondenkbare toenadering tussen Iran en Saoedi-Arabië. Stopgezet sinds 2016, de afgelopen 10 maart (Gezamenlijke trilaterale verklaring) het keerpunt met de hervatting van de diplomatieke betrekkingen en de aankondiging van de opening van de ambassades in de twee landen van de Perzische Golf.
Xi wil in zijn pacifistische versie actief deelnemen aan mondiaal management om stabiliteit en positieve energie voor wereldvrede te verzekeren.
Wat zeker is, is dat terwijl Xi aan de ene kant vrede en ontspanning wil bevorderen, vooral in verre landen, hij in het Indo-Pacifische gebied agressief en achterdochtig is gebleven. Zijn gedachten gaan vooral uit naar de eeuwenoude controverse over het eiland Taiwan.
La China in Midden-Oosten kom binnen Afrika en India het probeert belangrijke stukken invloed te grijpen in gebieden waar westerlingen en Amerikanen desinteresse hebben getoond. Ook al hebben de Verenigde Staten, samen met hun bondgenoten, militaire bases die de Golf bewaken, tegenwoordig is de belangstelling volledig verschoven naar het centrum van Europa vanwege de Russische agressie tegen Oekraïne en naar de Indo-Pacific vanwege tegen Chinese en Noord-Koreaanse pretenties.
Abonneer je op onze nieuwsbrief!
Het bevorderen van de dialoog tussen Iran en Saoedi-Arabië is echter goed voor iedereen. Naar China in de eerste plaats maar ook aan de twee belangrijkste landen van de Perzische Golf, die hun politieke en religieuze rivaliteit opzij moeten zetten om zich te concentreren op nieuwe commerciële afzetmogelijkheden en nieuwe economische vooruitzichten, gezien het feit dat binnen tien jaar de wereldwijde ommekeer naar elektriciteit, d.w.z. naar oplossingen die ecologisch duurzaam zijn, zou kunnen leiden veel problemen voor hen, aangezien ze hun economie grotendeels baseren op olie-inkomsten.
Tegenwoordig is China de belangrijkste afnemer van olie uit de Golf met ongeveer 30% wereldwijd, waarbij de hoeveelheden uit Iran en Saoedi-Arabië worden opgeteld.
We kunnen zeggen dat er een wapenstilstand is begonnen tussen de Iraanse sjiieten en de Saoedische soennieten en niet vrede, want het is niet gemakkelijk om duizenden jaren van gewelddadige confrontaties te vergeten, die nooit zijn geëindigd. Saoedische steun aan Saddam Hoessein in de oorlog tegen Iran en meer recentelijk de strijd om controle over Libanon, Jemen, Syrië en Irak zijn geen situaties die in het voordeel spelen van de onvergankelijke détente die tegenwoordig lijkt op te komen. Een andere frictie is de uitgesproken Saoedische afkeer van het Iraanse nucleaire programma. We zullen wel zien!!!
Sjiieten en soennieten
Geboren tussen de nomadische volkeren van het Arabische schiereiland in de zevende eeuw na Christus, kende het moslimgeloof geen dogmatische verschillen, zoals het jodendom. In een artikel in de Sole24Ore wordt het verhaal dat de twee facties kenmerkt van de religie die het grootste aantal gelovigen ter wereld verwelkomt, op een werkelijk meeslepende manier verteld. Tussen de derde en vierde kalief, een paar decennia na de dood van Mohammed, was er de "grote opruiing" tussen soennieten en sjiieten die tot op de dag van vandaag voortduurt.
Het geschil is van puur politieke oorsprong en draait om de legitimiteit van de tijdelijke macht van de opvolgers van de profeet, de gidsen of imams. Mohammeds neef en schoonzoon, 'Ali, de zoon van Abu Talib, was in feite een van de eersten die zich tot de islam bekeerde. Zijn jonge leeftijd verhinderde hem echter om het hoofd van de islamitische umma te worden en hij moest op zijn beurt wachten nadat twee van Mohammeds schoonfamilie - Abu Bakr en Omar - tot kaliefen waren gekozen op basis van anciënniteitshiërarchieën.
De geschiedenis herhaalt zich ook vandaag nog. De kroonprins van Saoedi-Arabië, Mohammed bin Salman, bekend als MBS, om aanspraken op de troon door twee van zijn ooms te voorkomen, liet ze arresteren op beschuldiging van corruptie (ze zijn verbannen naar twee vijfsterrenhotels).
Othmàn, een andere schoonzoon van de profeet, werd gekozen als de derde kalief, maar hij stierf een gewelddadige dood als gevolg van interne onenigheid binnen de gemeenschap als gevolg van diens vriendjespolitiek. Toen zijn tijd eindelijk aanbrak, kreeg 'Ali te maken met de familieleden van zijn voorganger die hem niet als leider wilden accepteren, omdat ze op kantoor werden begunstigd door een bloedige daad die hij niet snel genoeg zou hebben bestraft. De geboorte van de shì'at 'Ali (de 'partij' van 'Ali) had dus als enige oorzaak een geschil over de legitimiteit van een politieke rol. Echter, al onder zijn eerste en enthousiaste aanhangers, blijkbaar niet al te welkom door hemzelf, vestigde zich al snel een theorie die beweerde het ambt van kalief alleen voor te behouden aan de bloedafstammelingen van Mohammed (die geen mannelijke kinderen had die hem overleefden) genaamd "mensen van (zijn) huis” of Ahl al-bayt.
Dus behorend tot de Hasjemitische clan, een tak van de Coreish-stam die Mekka al domineerde in de pre-islamitische periode, waartoe de profeet behoorde, vandaar het attribuut van 'Hashemitisch' van het huidige koninkrijk Jordanië, niet sjiiet maar van familieleden van Mohammed . Een religieus karakter werd al snel toegevoegd aan het geschil over de legitieme opvolging, aangezien 'Ali en zijn nakomelingen ook werden geacht een speciaal "charisma" te bezitten waardoor ze unieke en onfeilbare vertolkers waren van de "verborgen" of esoterische betekenis van de korantekst. Naast Mohammed werd dus een kameraad geopenbaard met functies die veel verder gingen dan zijn louter politieke functie.
De typisch tribale en genealogische botsing veranderde zo uiteindelijk in een schisma dat tot op de dag van vandaag voortduurt.
Iran heeft zich altijd verzet tegen de Egyptenaren, Grieken, Romeinen en Byzantijnen, en botste ook met de Ottomaanse Turken in de islamitische periode. Vandaag manifesteert het dispuut zich in de sjiitische Hezbollah van Libanon, in de sjiitische maar Arabische en niet Perzische meerderheid van Irak, in het 'Alawitische regime (van' Ali) van Syrië, maar ook in de burgeroorlog die Jemen verdeelt en in de problemen van de Golf waar de sjiieten aanwezig zijn, zo niet wijdverspreid, zoals Bahrein en Oman, binnen Saoedi-Arabië zelf en in lokale situaties die niet minder relevant maar niet erkend zijn, zoals in Pakistan en Afghanistan.