(door Giuseppe Paccione) Nu Moskou een agressieve aanval heeft ingezet op een soevereine en onafhankelijke staat als Oekraïne, een lid van de Verenigde Naties, een onderwerp van internationaal recht en met een internationale persoonlijkheid, is de internationale gemeenschap niet voorbereid op de confrontatie met de gevolgen van de ernstigste crisis van de veiligheidsarchitectuur in het oude Europa sinds de Tweede Wereldoorlog.
Aangezien de oorlogsgebeurtenissen in Oekraïne voortduren, denk ik dat het interessant is om een van de militaire organisaties, van regionale aard, aan te spreken en haar rol, namelijk deNoord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO).
Vaak wordt de vraag gesteld of het Atlantisch Bondgenootschap is betrokken bij het Russisch-Oekraïense oorlogsconflict, het is echt niet om het simpele feit dat de Oekraïense staat is geen lid van het Atlantisch Pactondanks zijn ambitie om binnenkort lid te worden. Dit wijst op, in de eerste plaats, Dat de casus foederis o formule van collectieve verdediging wordt gegarandeerd door de beroemde artikel V:
"de partijen komen overeen dat een gewapende aanval op een of meer van hen in Europa of Noord-Amerika zal worden beschouwd als een directe aanval op alle partijen, en komen bijgevolg overeen dat indien een dergelijke aanval plaatsvindt, elk van hen, in de uitoefening van het recht van individuele of collectieve zelfverdediging, erkend door art. 51 van het Handvest van de Verenigde Naties, zal de aldus aangevallen partij of partijen bijstaan door onmiddellijk, individueel en in overleg met de andere partijen, de maatregelen te nemen die zij nodig acht, met inbegrip van het gebruik van gewapend geweld, om de veiligheid in de Noord-Atlantische regio. Een dergelijke gewapende aanval en alle maatregelen die naar aanleiding daarvan worden genomen, zullen onmiddellijk onder de aandacht van de Veiligheidsraad worden gebracht. Deze maatregelen zullen eindigen wanneer de Veiligheidsraad de nodige maatregelen heeft genomen om de internationale vrede en veiligheid te herstellen en te handhaven”.
Dit artikel is niet in het geding, wat geen automatische bijstandsgarantie inhoudt, hoewel elke staat die partij is de bijstand zal moeten verlenen die hij nodig acht.
De Atlantische Alliantie is echter verre van onaangetast, aangezien de Polonia, Roemenië, Slowakije en l 'Hongarije grens aan deOekraïne en samen met Bulgarije, Tsjechische Republiek en de drie Estse Baltische Staten, Lets e Litouws zij beweerden dat overleg clausule volgens welk artikel IV stelt dat:
"De partijen zullen overleggen wanneer, naar het oordeel van een van hen, de territoriale integriteit, politieke onafhankelijkheid of veiligheid van een van de partijen wordt bedreigd".
In die zin dat de lidstaten overleg kunnen plegen wanneer een van hen meent dat hun territoriale integriteit, politieke onafhankelijkheid en veiligheid worden bedreigd. Zo'n clausule zou bijvoorbeeld kunnen betekenen dat er wordt besloten om langs de grens van het bondgenootschap aanvullende maatregelen te nemen. De praktijk herinnert ons eraan dat in 2020 de Turkije, een lid van de NAVO, had beroep gedaan op de overlegclausule, na het verlies van zijn leger in Syrië. Dit is niet de eerste keer dat een staat die partij is bij het Atlantisch Bondgenootschap een beroep doet op artikel IV over Oekraïne, zoals in 2014, toen Polen, na de Russische invasie van de Krim, een beroep deed op de overleg clausule. Ergo, alle aanvullende defensieve maatregelen die door de Atlantische Raad worden genomen om de veiligheid van zijn lidstaten te vergroten, worden toegestaan op grond van artikel IV van het Atlantisch Handvest.
Wat betreft de vraag of het Atlantisch Bondgenootschap geen stappen zal ondernemen, kunnen we zeggen dat het in realtime reageert op de Russische agressieve daad tegen een onafhankelijk land en een lid van de menselijke familie, en maatregelen neemt om het veiligheidsscharnier van zijn staten langs de oostelijke flank.
Sinds enkele weken zetten de Verenigde Staten en hun bondgenoten extra militaire troepen in om de gevechtsgroepen te versterken - Verbeterde Forward Presence - opgericht door de NAVO in de nasleep van de Russische invasie van de Krim in 2014, aanwezig in de Estse, Letse, Litouwse en Poolse gebieden, die multinationaal zijn en klaar om te vechten. Hun aanwezigheid maakt duidelijk dat een aanval op een geallieerde staat zal worden beschouwd als een aanval op het hele bondgenootschap. Het doel van deze versterking is drievoudig: ten eerste is het noodzakelijk Moskou ervan te weerhouden de situatie langs de NAVO-Rusland-grens, opzettelijk of per ongeluk, te laten escaleren; ten tweede, om de oostelijke leden van het betrokken bondgenootschap gerust te stellen dat zij lange tijd bang zijn voor de ontwikkelingen van de Russische actie die plaatsvindt op het Oekraïense grondgebied dat precies grenst aan de NAVO-geallieerde staten; ten derde, om de bovengenoemde lidstaten te helpen verdedigen, mochten Russische troepen het grondgebied van de alliantie binnenkomen.
Deze gevechtsgroepen vormen slechts een van de vele aanpassingsmaatregelen die de Atlantische Raad heeft genomen tijdens de Russische actie om de bijlage van de Krim, een territoriale strook onder Oekraïense soevereiniteit, te annexeren. Andere interessante stappen waren de oprichting van de Very High Readness Joint Task Force, opgericht in 2014 als reactie op de crises in het Midden-Oosten en de Russische agressie tegen Oekraïne, en permanent beschikbaar is om binnen een paar dagen te verhuizen om elk lid van het Atlantisch Bondgenootschap te verdedigen, wordt het ook beschouwd als een element van maximale paraatheid van de strijdmacht reactie van de NAVO.
Het werd beschouwd als het speerpunt van de NAVO-troepenmacht. Activeer nu de Very High Readness Joint Task Force het zou een zeer moeilijke onderneming kunnen zijn, die het risico zou kunnen lopen dat de spanningen met Rusland escaleren.
Expert in internationaal recht en Italiaans strategisch bestuur