(door Filippo Moreschi, advocaat en hoofd van het AIDR "Digital Agrifood" Observatorium) Sinds enkele jaren hebben de internationale gemeenschap en de individuele nationale staten voorschriften en technische specificaties gedicteerd en bijgewerkt voor het verzamelen van de zogenaamde "Open data" , dwz open gegevens , voor iedereen toegankelijk, beschikbaar gesteld door overheidsdiensten of particuliere bedrijven, die voor verschillende doeleinden kunnen worden hergebruikt.
Volgens de Code Digitale Administratie worden open data of Open Data gekenmerkt door drie gelijktijdige voorwaarden: een licentie of een wettelijke bepaling die het gebruik door iedereen toestaat; toegankelijkheid via informatie- en communicatietechnologieën, met inbegrip van telematicanetwerken; fooi; de mogelijkheid om door computerprogramma's te worden gebruikt, omdat ze zijn uitgerust met de bijbehorende metadata (artikel 1, lid 1, letter 1-ter, Wetsbesluit 82/2005 en latere mod.)
Het Agentschap voor Digitaal Italië beheert onder andere ook territoriale gegevens, een element van basiskennis voor al het beleid inzake territoriaal beheer.
De AGID-site biedt via het geodati.gov-portaal een repertoire van territoriale gegevens en metagegevens, te beginnen met satellietonderzoeken. Ze worden onderdeel van de nationale infrastructuur voor territoriale informatie en milieumonitoring, opgericht in Italië met wetsdecreet 32/2010, de omzetting van Richtlijn 2007/2/EG (zogenaamde INSPIRE).
In het geval van landbouwproductie verstrekken veel regio's (waaronder bijvoorbeeld de regio Lombardije) in "open" modus de lijst van landbouwpercelen van de afzonderlijke provincies, waar het gebruik van de grond, het gewas, de oppervlakte gespecificeerd en het al dan niet aanwezig zijn van een agrarisch pachtcontract.
Zoals we kunnen zien, zijn dit gegevens die een verschillende oorsprong hebben, maar die bijdragen aan een gemeenschappelijke database die functioneel is voor de capillaire kennis van het territorium.
Hoe meer een territorium bekend is, hoe meer informatie erover openbaar en voor iedereen toegankelijk is, hoe meer het territorium kan worden verdedigd en beschermd.
Op nationale schaal wordt de enorme rijkdom aan gegevens echter gekenmerkt door een duidelijke versnippering en kwantitatieve en kwalitatieve verschillen, die een aanzienlijke impact hebben op zowel de administratieve procedures voor het gebruik van de gegevens als de beoordelingen die eraan moeten worden gegeven, wanneer opgeroepen. , de gerechtelijke autoriteit.
Afgelopen februari heeft de regionale administratieve rechtbank van Campanië (Napels) het besluit ingetrokken waarbij werd geweigerd te worden onderworpen aan een milieueffectrapportage (MER) van het composteringsinstallatieproject voor de organische fractie van vast stedelijk afval in de gemeente Chianche (AV). De gemeente Chianche ligt in het DOCG wijngebied Greco di Tufo.
Het Hof erkende, naast de verschillende redenen die aan zijn beslissing ten grondslag lagen, het gebrek aan motivering van de bestreden bepaling, omdat het geen rekening zou hebben gehouden met de alomtegenwoordigheid van de agrarische-naturalistische roeping van het gebied, gelegen in het wijngebied groeiende DOCG.
In feite is het de Milieucode die de bescherming oplegt van gebieden met een bijzondere kwaliteit en typische landbouwproducties, inclusief die met een gecontroleerde of beschermde oorsprongsbenaming (DOC / BOB), met geografische aanduiding (IGT of IGP) en, vooral, die met gecontroleerde en gegarandeerde oorsprongsbenaming (DOCG). Bijlage V bij deel II van het Milieuwetboek, waarin de criteria voor de verificatie van de MER-onderwerping worden voorgeschreven, vermeldt expliciet art. Wetsdecreet 228/2001, getiteld "regels voor de bescherming van gebieden met een hoogwaardige landbouwproductie".
De Rekenkamer herinnert eraan dat de "screening", ook al is deze inleidend en beknopt, een verificatie is die in technische zin moet worden opgevat, omdat ze de mogelijke impact van de werkzaamheden onderzoekt zonder die discretionaire administratieve beoordelingen te hoeven uitvoeren die in plaats daarvan betrekking hebben op de afweging van het werk zelf met tegenstrijdige belangen.
Meer in het bijzonder merkt het Hof op dat de DOCG-wijngaarden nog steeds bestaan in de onmiddellijke nabijheid van de plaats waar de fabriek had moeten worden gebouwd, zoals blijkt uit "uit de ingediende fotografische documentatie" in de technische rapporten van de administraties die tegen het arrest zijn gekant.
De verwijzing naar "fotografische documentatie" brengt natuurlijk een reflectie met zich mee over wat de kwaliteit van gerechtelijke actie zou kunnen zijn, en daarvoor van administratieve actie, als de basis ervan systematisch zou worden geplaatst, in plaats van gedeeltelijke documentaire producties en dodelijk onvolledig, Open Data verzameld op een diepgaande en systematische manier, waarbij gegevens worden verzameld met betrekking tot de specificiteit (milieu, agronomisch, landschap) van de gebieden met denominatie of geografische aanduiding, waar er producties zijn die in aanmerking komen voor de nauwe band tussen het product en het grondgebied .
Een belangrijke en specifieke taak in deze zin zou kunnen worden vervuld door de steeds frequentere "zoning" van de prestigieuze wijnbouwgebieden, te beginnen met de publiek-private die in 2008 werd uitgevoerd door ARPA Veneto en door de Consortia voor de bescherming van de belangrijkste oorsprongsbenamingen van de regio.
Zoals vanaf het eerste moment duidelijk was, heeft zonering, die werd geboren als een studie van de interacties tussen de wijnstokken die in een bepaald gebied en het gebied worden verbouwd om de kwaliteit van de productie te verbeteren, belangrijke gevolgen voor het milieu en het landschap, en vertegenwoordigt het een vorm van kennis en bescherming van het profiel en de samenstelling van de bodem, watervoorraden, klimaat, gericht op het voorkomen van opgravingen, egalisering en gebruik van grond uit andere gebieden. Eén manier, zo is gezegd, "niet alleen om een betere wijn te produceren, maar ook om het bewustzijn van het goede bestuur van het gebied te ontwikkelen".
Kortom, het is een kwestie van tijd en middelen besteden aan een diepgaande studie van het grondgebied en het milieu in die realiteiten die de kwaliteit en uitmuntendheid van de agrovoedingsproductie bepalen.
Het spreekt vanzelf dat zelfs het kostbare resultaat van deze activiteit "openbaar" kan worden gemaakt in de zin en volgens de methoden voorzien in de Digitale Administratie Code, om zo goed mogelijk bij te dragen tot de bescherming van het geschikte grondgebied, om een ook een belangrijke rol spelen in de milieubeheersystemen van de afzonderlijke lokale realiteiten, zich houden aan de geest van de principes van duurzame ontwikkeling en een jurisprudentie die er steeds meer in slaagt de verbanden te begrijpen tussen milieu-landschapsbescherming en de verdediging van de beste tradities van ons voedsel en wijn cultuur.