W obliczu rosnącego stopnia wzajemnych powiązań charakteryzujących współczesne społeczeństwa oraz zagrożenia, które jest w dalszym ciągu coraz bardziej wyrafinowane i trwałe, krajowa architektura cybernetyczna została poddana modyfikacjom mającym na celu dalsze wzmocnienie zdolności cyberobrony kraju”. Tradycyjna prezentacja „Rocznego raportu na temat polityki informacyjnej dla bezpieczeństwa”, zorganizowana przez Departament Informacji dla Bezpieczeństwa (Dis), odbyła się dziś rano w Palazzo Chigi. Głos zabrali premier Paolo Gentiloni i dyrektor generalny DIS Alessandro Pansa. Dokument corocznie ilustrujący sytuację kraju i scenariusz międzynarodowy z punktu widzenia głównych zagrożeń dla bezpieczeństwa i stabilności instytucji demokratycznych oraz współżycia obywatelskiego. „Obrona cyberprzestrzeni to obrona naszego terytorium narodowego. Obrona przed zagrożeniami cyberbezpieczeństwa jest obroną Włoch” – wyjaśnił premier podczas prezentacji. Najpierw podsumowaliśmy dziesięć lat obowiązywania Raportu (2007 – 2017), następnie poruszyliśmy najgorętsze tematy dotyczące bezpieczeństwa narodowego, takie jak terroryzm międzynarodowy, zwłaszcza dżihadystyczny, następnie kryzysy regionalne i aktorzy globalni, zjawisko migracji, możliwe konflikty wewnętrzne zagrożeniami wywrotowymi i działalnością ekstremistyczną, z załącznikiem zamykającym w całości poświęconym zdolnościom cybernetycznym kraju, stanowi zagrożeń cybernetycznych i możliwemu przyszłemu rozwojowi. Istotnym obszarem zainteresowań jest ten związany z „zagrożeniem hybrydowym”, co przekłada się na kampanie wpływu, które „poczynając od rozpowszechniania w Internecie informacji skradzionych w wyniku cyberataków, mają na celu wpływ na orientację i nastroje opinii publicznej, zwłaszcza kiedy ci drudzy zostaną wezwani do urn.
W związku z tego typu zagrożeniami „uważa się, że możliwy będzie wzrost zarówno kampanii szpiegostwa cyfrowego prowadzonych przez podmioty państwowe, z wykorzystaniem operacyjnych metod zaciemniania w celu utrudnienia identyfikacji atakującego, jak i zagrożeń hybrydowych, zwłaszcza w pobliżu kluczowych przejść dla systemów demokratycznych. Wychodząc od wydarzeń z 2017 r., w Raporcie podkreślono dwa główne nurty zagrożeń cybernetycznych: pierwszy, tradycyjny, obejmujący złośliwe oprogramowanie/ransomware; druga, bardziej skupiona na kampaniach wywierania wpływu i konkretnej możliwości wywierania wpływu, a tym samym „uwarunkowania orientacji i nastrojów opinii publicznej, szczególnie w okresie zbliżającym się do tury wyborczej zaplanowanej na 4 marca 2018 r. Z perspektywy czasu, jak określili nasi 007, „tak, uważa za możliwe zwiększenia stosowania przez aktorów państwowych operacyjnych metod zaciemniania”, także w celu osiągnięcia zysków mających na celu finansowanie rozwoju działalności usankcjonowanej przez społeczność międzynarodową. Jednocześnie zasadne wydaje się postawienie hipotezy o „wzroście trendu zagrożeń hybrydowych”.
W takim kontekście, jak czytamy we wnioskach i tendencjach ewolucyjnych zjawiska, „narzędzie cybernetyczne ma w coraz większym stopniu stać się narzędziem ułatwiającym działania wpływające”, realizowane poprzez „manipulację i ukierunkowane rozpowszechnianie informacji uzyskanych wcześniej w drodze inwazyjnych manewrów w cyberprzestrzeni”, tak aby „orientować opinię publiczną, wzniecać napięcia społeczno-gospodarcze, zwiększać niestabilność polityczną krajów obszaru zachodniego przy podejmowaniu decyzji strategicznych, uznawanych za wrogie przez aktora niesprzyjającego ich interesom”. Rozdział o blockchainie i kryptowalutach: „Rosnące rozpowszechnienie kryptowalut (Bitcoin, Ethereum itp.) rodzi krytyczne kwestie związane z ich potencjalnym wykorzystaniem do celów prania pieniędzy, uchylania się od płacenia podatków, nielegalnego eksportu kapitału i finansowania terroryzmu”. Według Raportu kryptowaluty stanowią tylko jedno z możliwych zastosowań technologii blockchain. W 2017 roku „coraz większa liczba instytucji i firm, zwłaszcza z sektora finansowego, uruchomiła projekty oparte na tej technologii, których celem jest stworzenie innowacyjnej infrastruktury niematerialnej, która pozwala m.in. obniżyć koszty obrotu papierami wartościowymi nieruchomości lub wartości.