Iran, Trump miększy: nie zgadzają się z porozumieniem, nie zwiększamy sankcji
Prezydent Trump chce uratować twarz USA w sprawie najgorszej umowy, jaką kiedykolwiek podpisano, jak nazywa to sam Trump. Doradcy ds. Bezpieczeństwa narodowego jednogłośnie zalecili, aby Trump nie potwierdzał zgodności Teheranu z porozumieniem, ale nie zwracał się do Kongresu o nałożenie nowych sankcji na Islamską Republikę, co mogłoby doprowadzić do wygaśnięcia porozumienia. Waszyngton chce współpracować z Kongresem i sojusznikami europejskimi w celu wywarcia nowej presji na Iran, zgodnie ze strategią opracowaną przez doradcę ds. Bezpieczeństwa narodowego, HR McMastera i jego zespół. Strategia, która jednak zakłada utrzymanie, przynajmniej na razie, niezmienionego porozumienia nuklearnego podpisanego przez Baracka Obamę. O wadze utrzymania porozumienia z Teheranem przypomniał wczoraj sekretarz obrony James Mattis, zgodnie z którym pozostanie w porozumieniu, uzgodnionym także z innymi mocarstwami światowymi, leży w interesie Stanów Zjednoczonych. Kongres prosi prezydenta o potwierdzanie przez Iran zgodności z umową co 90 dni, a według międzynarodowych inspektorów i najwyższych władz wojskowych USA Teheran przestrzega swoich zobowiązań. Zgodnie z prawem po odrzuceniu przez prezydenta Kongres ma 60 dni na podjęcie decyzji o ponownym nałożeniu uchylonych porozumieniem sankcji. Trump ma ogłosić swoją decyzję na początku przyszłego tygodnia; wtedy Biały Dom będzie naciskał na Republikanów w Kongresie, aby uniemożliwić im głosowanie w sprawie nałożenia sankcji. W zamian Trump obiecuje rozpocząć nową kampanię przeciwko Iranowi, w szczególności przeciwko jego poparciu dla grup ekstremistycznych, poczynając od Hezbollahu. Do tej pory Trump potwierdził zgodność z umową w kwietniu i lipcu.
Wgląd w Umowę
Kraje zachodnie pozwoliły na stopniowe wyeliminowanie sankcji gospodarczych nałożonych na Iran w ostatnich latach, podczas gdy Iran zgodził się ograniczyć swój program nuklearny i pozwalają okresowym kontrolom ONZ na jego instalacji jądrowych (Iran mówi, że są wykorzystywane jedynie do rozwijania broni jądrowej do celów cywilnych, a nie do celów wojskowych oskarżonych przez kraje zachodnie).
Oto najważniejsze punkty z porozumienia między Iranem a wielkimi mocarstwami podpisał 14 July 2015 w Wiedniu.
- Iran zmniejszy swoje możliwości wzbogacania uranu o dwie trzecie. Zakład wzbogacania zatrzyma się z uranu Fordow;
- Zasoby uranu o niskim wzbogaceniu zostaną zredukowane do kilogramów 300, co odpowiada mniejszej o 96 procent. Wynik ten zostanie osiągnięty poprzez rozcieńczenie lub wysłanie części zapasów poza granice kraju;
- Rdzeń reaktora elektrowni jądrowej Arak zostanie usunięty i będzie zaprojektowany tak, aby nie mógł wytwarzać znaczących ilości plutonu.
- Iran zezwoli inspektorom Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (Aiea) na wstęp do obiektów jądrowych, w tym wojskowych, w przypadku gdy ONZ podejrzewa działania związane ze wzbogacaniem uranu. Niezależna komisja oceni każdy przypadek z osobna, a Iran będzie miał trzy dni na wydanie zezwolenia. Inspektorzy mogą pochodzić tylko z kraju, który utrzymuje stosunki dyplomatyczne z Iranem.
- Gdy Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (IAEA) sprawdzi, że Iran wdrożył uzgodniony plan nuklearny, Organizacja Narodów Zjednoczonych, Stany Zjednoczone i Unia Europejska zniosą sankcje.
- Ograniczenia w handlu bronią z Iranem pozostaną w mocy do 2020, pocisków i technologii balistycznej do 2023.
W przypadku podejrzeń, że Iran nie zastosuje się do umów nuklearnych, komisja podejmie próbę rozwiązania problemu w ciągu najbliższych 30 dni. Jeśli komisja nie zdoła rozwiązać konfliktu, kompetencje zostaną przekazane Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Weto stałego członka Rady oznaczałoby ponowne wprowadzenie sankcji.