shaqaale tifaftiran
Faransiiska ayaa u soo bandhigay Bayruut hindise qoraal ah oo ujeeddadiisu tahay in lagu xalliyo colaadda Tel Aviv iyo in wax laga qabto muranka ka taagan xadka Lubnaan iyo Israa'iil. Dukumeentiga, oo ay heshay wakaaladda wararka ee Reuters, ayaa qeexaya tallaabooyin lagu qaboojinayo, oo ay ku jirto ka bixitaanka dagaalyahannada, gaar ahaan qaybta sare ee Xisbullah, oo la geynayo meel 10km u jirta xadka. Hindisahan ayaa looga gol leeyahay in lagu dhimo colaadda ka dhex aloosan ururka Xisbullah oo ay Iran taageerto iyo Israa’iil, kuwaas oo ka barbar socda dagaalka Gaza, taasoo kor u qaadeysa walaaca laga qabo kor u kaca ku soo fool leh oo saamayn xun ku leh gobolka oo dhan.
Waxaa soo gudbiyay Wasiirka Arrimaha Dibadda Faransiiska Stephane Sejourne madaxda Lubnaan oo uu ku jiro ra'iisul wasaaraha Najiib Mikati, soo jeedintu waxay xooga saaraysaa ka hortaggakor u kaca ee colaadda iyo abuurista shuruudo wanaagsan oo xabbad joojin suurtagal ah. Waxa kale oo ay bixisaa wada-xaajood ku saabsan xadaynta xuduudka muranka dhaliyay ee u dhexeeya Lubnaan iyo Israa'iil.
Si kastaba ha ahaatee, Hezbollah ayaa horey u diiday soo jeedinta wada xaajoodka rasmiga ah ilaa laga soo afjaro colaada Gaza. Inkastoo uu socdo dadaalo dhexdhexaadin ah oo uu wado ergeyga Maraykanka ee Bariga Dhexe Amos Hochstein, faahfaahinta soo jeedinta Faransiiska hore looma shaacin.
Qorshaha saddexda weji ee lagu qeexay soo jeedinta ayaa ku lug leh 10 maalmood oo hannaan dejin ah kaas oo looga golleeyahay in lagu dhammeeyo wada xaajoodka xuduudaha. Soo jeedintan ayaa la horgeeyay dowladaha Israel, Lubnaan iyo Xisbullah.
Qodobada ugu muhiimsan ee qorshahan ayaa waxaa ka mid ah joojinta howlgallada militari ee u dhaxeeya kooxaha hubeysan ee Lubnaan iyo Israa’iil, burburinta xarumaha ku dhow xuduudka iyo ka bixitaanka ciidamada dagaalka oo ay ku jiraan qeybta. Radwaan ee Xisbullah, ugu yaraan 10 km waqooyi ka xigta xadka. Waxa kale oo ay soo jeedinaysaa in la geeyo ilaa 15.000 oo askari oo ka tirsan Ciidanka Lubnaan ee gobolka soohdinta koonfureed, oo taariikh ahaan saldhig u ah Xisbullah.
Hindisaha ayaa wajahaya iska caabin uga imaanaya Xisbullah, oo ku adkeysaneysa in la joojiyo gardarada Gaza ka hor inta aysan ka qeybgalin wadahadal ku saabsan xuduudda koonfureed. Inkasta oo ay diidmo ka muujiyeen Lubnaan, saraakiisha Faransiisku waxay caddeeyeen in soo jeedintu aanay ahayn mid kama dambays ah, iyagoo sheegay inay doonayaan inay sii wadaan wadahadallada ay la leeyihiin dhammaan dhinacyada danaynaya.
Soo jeedinta ayaa dib u xasuusinaysa heshiisyo xabbad-joojin ah oo ay hore u wada gaadheen Xisbullah iyo Israa’iil, sida xabbad-joojintii 1996-kii iyo Qaraarkii Golaha Ammaanka ee Qarammada Midoobay ee 1701 ee lagu soo afjaray dagaalkii 2006. Habka ayaa ah in saddex ka mid ah 10 maalmood gudahood, oo ay ku jiraan joojinta hawlgallada milatari, ka bixitaanka kooxaha hubaysan iyo dib u bilaabista wada xaajoodka ku saabsan xadaynta xuduudka iyadoo ay taageerayaan UNIFIL.
Intaa waxaa dheer, soo jeedintu waxay muujineysaa baahida loo qabo taageero caalami ah si loo xoojiyo ciidamada Lubnaan, ka dib dhibaatada dhaqaale ee ba'an ee dalka. Sidaa darteed waxaan weydiisaneynaa maalgelin, qalab, tababar iyo horumarinta dhaqan-dhaqaale ee koonfurta Lubnaan si loo fududeeyo geynta ciidamada Lubnaan loona hubiyo xasilloonida gobolka.
Ku soo dhowoow wargeyskayaga!