(του Andrea Pinto) Ένας μακρύς πόλεμος αναμένεται στην Ουκρανία παρά τις ρωσικές δυσκολίες που αναφέρουν τα δυτικά μέσα ενημέρωσης. Ωστόσο, η Ρωσία είναι ολοένα και πιο παρούσα Μέση Ανατολή, Αφρική (Κογκό) Νότια Αμερική (Η Βενεζουέλα προηγείται) ε Βαλκανία, αλλά και στο Ιράν e India για να μην αναφέρω το Κίνα. Οι δυτικές κυρώσεις, προφανώς, δεν φαίνεται να επηρέασαν τόσο την εγχώρια οικονομία της Ομοσπονδίας, η οποία, αντ' αυτού, έθεσε τις ευρωπαϊκές οικονομίες σε έλεγχο με το δελτίο του φυσικού αερίου και του πετρελαίου, για να μην αναφέρουμε τον κίνδυνο λιμού στην Αφρική και τη Μέση Ανατολικά λόγω της επιβράδυνσης των αναχωρήσεων μέσω φορτηγών πλοίων ουκρανικού σίτου και σιτηρών.
Από στρατιωτική πλευρά, πολλοί ανεξάρτητοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η Ρωσική Ομοσπονδία χρησιμοποίησε μόνο το 10 τοις εκατό του στρατιωτικού δυναμικού στην Ουκρανία, αδειάζοντας, προς το παρόν, το μεγαλύτερο μέρος του παλιού της οπλοστασίου που χρονολογείται από τον Ψυχρό Πόλεμο. Η Μόσχα έχει δώσει, προς το παρόν, μόνο ένα μικρό δείγμα των σύγχρονων τακτικών και στρατηγικών δυνατοτήτων της, εκτοξεύοντας υπερηχητικούς πυραύλους μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς, Khinzal, Sarmat κ.λπ.. Ένα παράδειγμα του modus operandi Οι επιζώντες του πολέμου της Τσετσενίας λένε στο Ρώσο στο Reuters:οι Ρώσοι εκείνη την εποχή ισοπέδωσαν τα πάντα, κτίρια, εμπορικά κέντρα, νοσοκομεία, σχολεία αλλά και πάνω από όλα οι ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι, ήταν αδύνατο να μετακινηθείς, ήταν αδύνατο να ζήσεις».
Στην Ουκρανία, ωστόσο, προς το παρόν, προτιμάται η ελαστική τακτική και στις δύο πλευρές των δύο πλευρών μεταξύ κατακτήσεων και ανακατάκτησης εδαφών που χάνονται και μετά αναλαμβάνονται. Ένας τρόπος να βαλτώσει τη σύγκρουση και να δοκιμάσει την ανθεκτικότητα της διεθνούς βοήθειας και των παγκόσμιων κυβερνήσεων, πολλές από τις οποίες στο μεταξύ έχουν πέσει ή αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες ενόψει του αυξανόμενου πληθωρισμού (επίσης λόγω του ρωσικού φυσικού αερίου) που επιβαρύνει το οι πολίτες. Με τον ερχομό του χειμώνα όλα θα είναι πιο περίπλοκα γιατί η Ρωσία θα μπορούσε να κλείσει ή να μειώσει τη ροή του φυσικού αερίου κατά βούληση. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν ήδη παράσχει έκτακτα σχέδια περιορισμού της ενέργειας, έως ότου επιτευχθεί η πλήρης ανεξαρτησία, η οποία αναμένεται για την Ιταλία όχι νωρίτερα από τα τέλη του 2024.
Σε ένα πολύ ρευστό πλαίσιο που στην πραγματικότητα επανασχεδιάζει μια νέα πολυπολική παγκόσμια τάξη πραγμάτων, Νάτο e Ευρωπαϊκής Ένωσης έδειξαν, για άλλη μια φορά, ακόμη και μπροστά σε έναν αιματηρό πόλεμο στην αυλή τους, φτωχό στρατηγικό όραμα και συγκαλυμμένη μοναδικότητα σκοπού, υποστηρίζοντας έτσι έναν από τους στόχους του Πούτιν: διατάξει την εποχή του ΝΑΤΟ, του ΟΗΕ και την ετερογένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η εξέταση που έγινε για το θέμα είναι πολύ ενδιαφέρουσα ants.net από τον στρατηγό Pasquale Preziosa, πρώην επικεφαλής τουAeronautica Militare Ιταλικά μέχρι το 2016 και σήμερα πρόεδρος του #Eurispes Security Observatory.
Ο πόλεμος είναι ένα τυπικό κοινωνιολογικό φαινόμενο. Δεν αποτελεί λοιπόν έκπληξη η επίμονη ψευδαίσθηση στον καθένα μας να γνωρίζει το περίπλοκο φαινόμενο του πολέμου και να μαντεύει αμέσως λύσεις χωρίς την προσπάθεια προβληματισμού και έρευνας. Σε άρθρο που εμφανίστηκε στο Εξωτερικές Υποθέσεις (4 Αυγούστου 2022), Αλίνα Πολυάκοβα e Lyya Timtchenko ισχυρίζονται ότι «Με κάθε μέλος να παρέχει κάποιας μορφής βοήθεια στην Ουκρανία (στρατιωτική, ανθρωπιστική ή οικονομική), η πραγματικότητα είναι ότι η συμμαχία έχει ήδη εμπλακεί στον πόλεμο ακόμη και χωρίς «μπότες στο έδαφος»».
Αυτή η ιδέα φαίνεται κατά κάποιο τρόπο, απατηλή και ως εκ τούτου θα μπορούσε να οδηγήσει σε συμπεράσματα που δεν συνάδουν με τη στρατηγική που έχει ήδη δηλωθεί από τη Συμμαχία του ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) για την αντιμετώπιση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Το ΝΑΤΟ για τον πόλεμο στην Ουκρανία έδειξε μια νέα ενότητα πολιτικών προθέσεων που έχει χαθεί τα τελευταία χρόνια, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δείξει μεγάλη δέσμευση για την άμυνα της Ευρώπης και οι ευρωπαϊκές χώρες, με πολύ μεγάλη πλειοψηφία, έχουν δείξει μια σημαντική πολιτική θέση κατά της Ρωσίας για την ακίνητη εισβολή στην Ουκρανία με μια γρήγορη απόφαση για αύξηση των εθνικών αμυντικών προϋπολογισμών. Η βοήθεια που παρέχεται στην Ουκρανία είναι τόσο σε εθελοντική βάση όσο και νομιμοποιημένη από το διεθνές δίκαιο.
Η θέση της Συμμαχίας από την αρχή της σύγκρουσης ήταν σαφής: "Η συμμαχική υποστήριξη περιορίζεται από την επιταγή της μη πολεμικής. Οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουν ξεκαθαρίσει εκ των προτέρων ότι δεν επιθυμούν να αντιμετωπίσουν άμεσα τη Ρωσία, εξ ου και η απόρριψη μιας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων ή οποιασδήποτε άλλης κίνησης που ενέχει τον κίνδυνο ακούσιας κλιμάκωσης».
Το ΝΑΤΟ, επομένως, δεν θα παρέμβει στον συνεχιζόμενο πόλεμο μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, ούτε η στρατιωτική βοήθεια μπορεί να διαμορφωθεί διαφορετικά από τις διατάξεις του άρθρου 51 του καταστατικού του ΟΗΕ. Η διεθνής συνθήκη για το εμπόριο όπλων που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 2014 είναι σήμερα σε ισχύ, που προκαλεί τη δυνατότητα των κρατών να επέμβουν μόνο για σκοπούς αυτοάμυνας.
Ο έλεγχος της στρατιωτικής βοήθειας που δίνεται στο Κίεβο στοχεύει ουσιαστικά στον εξορθολογισμό και τον έλεγχο της εισροής όπλων στην ουκρανική επικράτεια, προκειμένου να αποφευχθούν οι δυσοικονομίες και η απώλεια του ελέγχου τους βάσει της διεθνούς συνθήκης για το εμπόριο όπλων. Η αναζήτηση μεγαλύτερης οργανωτικής αποτελεσματικότητας στη διανομή όπλων δεν μπορεί να διαμορφώσει καμία έννοια άμεσης εμπλοκής στον συνεχιζόμενο πόλεμο.
Η Ουκρανία δεν είναι μέρος του ΝΑΤΟ και ως εκ τούτου δεν είναι χώρα στην οποία οι ρήτρες της Βορειοατλαντικής Συνθήκης ή του άρθρου. 5 για αμοιβαία υποστήριξη σε περίπτωση επίθεσης. Στο πλαίσιο των χωρών του ΝΑΤΟ, ωστόσο, είναι δυνατό να εντοπιστούν πολιτικές θέσεις που δεν συμπίπτουν απόλυτα μεταξύ τους.
Η παλιά Ευρώπη που απέχει πολύ από το ουκρανικό μέτωπο εκφράζει λιγότερο ριζοσπαστικές θέσεις («δεν πρέπει να ταπεινώσουμε τη Ρωσία») έναντι της Ρωσίας σε σύγκριση με τις νέες χώρες του ΝΑΤΟ της Ανατολικής Ευρώπης που εξακολουθούν να φέρουν τα σημάδια του θλιβερού σοβιετικού παρελθόντος. Εκεί Τουρκία, αν και περιλαμβάνεται στο ΝΑΤΟ αλλά όχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι φορέας στρατηγικών συμφερόντων που διαφέρουν πολύ από την υπόλοιπη Ευρώπη και το ΝΑΤΟ (έχει αποκτήσει ρωσικά πυραυλικά συστήματα και σήμερα η Ρωσία έχει αναγνωριστεί ως νέα απειλή για τις χώρες του ΝΑΤΟ) . Ο Ερντογάν, μπόρεσε να οικοδομήσει μια εικόνα της Τουρκίας ως χώρα μεντεσέδων με τη Μέση Ανατολή και την Ασία και σε αυτόν τον ρόλο δεσμεύτηκε μαζί με τον ΟΗΕ ως μεσολαβητής για την απεμπλοκή της μεταφοράς ουκρανικού σιταριού στην Αφρική.
Η Αφρική είναι ακριβώς η ήπειρος με τη μεγαλύτερη προσοχή μαζί με την περιοχή της Μέσης Ανατολής και την πρώην Γιουγκοσλαβία από τη Ρωσία, την Τουρκία και την Κίνα. Ειδικότερα, η Συρία, η Λιβύη, η Σομαλία και τα Βαλκάνια είναι οι περιοχές στις οποίες η Ρωσία και η Τουρκία πραγματοποιούν συναντήσεις ακόμη και στα υψηλότερα επίπεδα για να δημιουργήσουν νέες περιοχές επιρροής εκμεταλλευόμενες τις δυσκολίες του πολιτικού κινήματος στην Ευρώπη (Ιταλία) και της Οι ΗΠΑ σε αυτά τα βαλτώδη θέατρα κυβερνώνται ως επί το πλείστον από διεφθαρμένες απολυταρχίες.
Είναι μια στιγμή μεγάλης μετάβασης στην παγκόσμια ισορροπία, όπου ο στρατηγικός ανταγωνισμός εντοπίστηκε και σηματοδοτήθηκε από Χόκετ έχει πάρει τη θέση των παραδοσιακών πολέμων που σήμερα αντιπροσωπεύουν μόνο το προειδοποιητικό σημάδι πιθανών εκρήξεων στον οικονομικό, χρηματοπιστωτικό, τεχνολογικό και υγειονομικό τομέα. Δεν είναι πλέον δυνατό στη νέα εποχή της αβεβαιότητας να συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε πλέον παραποιημένα παραδείγματα της προηγούμενης εποχής που συνδέονται με τον κίνδυνο.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία πρέπει να αντιμετωπιστεί με διαφορετικό στρατηγικό και πολιτικό φακό για να ρυθμιστούν καλύτερα οι συνέπειες που θα εκδηλωθούν σύντομα. Προς το παρόν, το μοναδικά στρατηγικά έγγραφα που αναπτύχθηκε από τη Δύση είναι για το ΝΑΤΟ η νέα στρατηγική ιδέα που εγκρίθηκε πρόσφατα στη Μαδρίτη και για την Ευρωπαϊκή Ένωση Στρατηγική Πυξίδα εγκρίθηκε λίγες μέρες πριν την εισβολή στην Ουκρανία.
Το πρώτο έγγραφο προτείνει ένα είδος νέος Ψυχρός Πόλεμος με ταυτοποίηση κλασικής απειλής: η Russia, και μια νέα εστίαση στο Κίνα. Το δεύτερο έγγραφο, από την άλλη πλευρά, προτείνει από το 2025 εκπαίδευση 5000 μονάδων για την αντιμετώπιση ευρωπαϊκών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης για μια προηγμένη ευρωπαϊκή άμυνα.
Και τα δύο έγγραφα, δυστυχώς, δεν περιέχουν καινοτόμες στρατηγικές για να αντιμετωπίσουν την αβεβαιότητα της νέας εποχής, αλλά φαίνονται ανεπαρκείς για να καλύψουν τη νέα ζήτηση ασφάλειας από τη Δύση, με την ιδιαιτερότητα ότι κάθε χώρα θα συνεχίσει να κάνει τεχνολογικές και στρατιωτικές επενδύσεις κυρίως σύμφωνα με τις δικές της εθνική ατζέντα.
Με αυτές τις προϋποθέσεις, οποιαδήποτε εμπλοκή του ΝΑΤΟ στον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας θα φαινόταν να είναι μια έκταση, οι συνέπειες της οποίας θα ήταν χειρότερες από τη γεωστρατηγική καταστροφή που παρατηρήθηκε στη Λιβύη για τις δυτικές στρατιωτικές επεμβάσεις το 2011.