Afghanistan, een kruispunt van mondiale strategische belangen

(door Massimiliano D'Elia) Turkije en Qatar zijn tegenwoordig de referenties van de westerse wereld in Afghanistan geworden, hun diplomatieke en inlichtingennetwerk groeit met de dag in het land. Hoofddoel: zoveel mogelijk tegengaan van concurrentie van China e Rusland, de enige landen, samen met de Pakistan, die hun ambassades in Kabul open hebben gehouden.  

Er zijn drie andere landen met historisch zeer nauwe banden met de Taliban, de Pakistan,Saudi-Arabië en Verenigde Arabische Emiraten, die geen ondergeschikte rol spelen in de controversiële Afghaanse context die zeer “vloeibaar” en licht ontvlambaar is.

De lijm tussen al deze landen is de Taliban die, door de Amerikanen centraal in het project geplaatst, de draden weven van een zeer gecompliceerd en zeer fragiel web. 

De nieuwe Taliban-leiders, die jarenlang in Qatar zijn gehuisvest, willen in woorden een dialoog aangaan met de westerse wereld, ze willen het ontluikende islamitische emiraat van de grond af opbouwen met de hulp van buitenlandse mogendheden om ongeveer 3 biljoen hulpbronnen uit hun grondgebied te halen. Maar bovenal zoeken ze erkenning van de internationale gemeenschap.

De geschiedenis herinnert ons er ook aan dat de enige landen die de Taliban erkenden in de jaren negentig, toen ze aan de macht waren, dat waren Pakistan, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten. De betrekkingen werden verbroken na de terroristische aanslagen van 11 september 2001, maar werden in het grootste geheim gehouden met de oudste Taliban-leiders.

Vandaag is anders, zien de jonge Taliban-leiders de Katar  en Turkije als een gladde berg dialoog met het Westen. Het is in feite geen toeval dat de Taliban de restauratie van de internationale luchthaven van Kabul hebben toevertrouwd aan Turkse en Qatarese technici, de enigen die geautoriseerd zijn. De westerse landen die daarentegen mannen op de grond hebben verloren (Italië 54), worden wijselijk aan de zijlijn gehouden van het grondwetprogramma van het emiraat.

Il Kataraan de andere kant geniet het het vertrouwen van de Taliban omdat het hun bescherming en bevoorrechte kanalen met westerlingen heeft gegarandeerd, waardoor een belangrijk netwerk van diplomatieke betrekkingen met de Amerikanen is versterkt. In Doha onderhandelden vertegenwoordigers van de VS en de Taliban zelfs over de voorwaarden van de overeenkomst van februari 2020. Afgelopen augustus gebruikten Qatarezen hun banden met de Taliban om tal van westerse landen, waaronder de Verenigde Staten, te helpen bij het evacueren van hun burgers uit Afghanistan.

De links van de Turkije met Afghanistan zijn ze zowel historisch als symbolisch. Er zijn een groot aantal Perzisch sprekende Turkse stammen die in het Centraal-Aziatische land wonen. Bovendien ziet het Taliban-leiderschap Turkije als de erfgenaam van het Ottomaanse rijk dat in deze eeuw het islamitische kalifaat wil doen herleven. Bovendien is Turkije ook diplomatiek verbonden met Pakistan, dat de naaste internationale bondgenoot van de Taliban is. Bovendien bezetten Turkse troepen de luchthaven van Kabul al meer dan zes jaar en zijn ze vandaag nog steeds aanwezig in de Afghaanse hoofdstad. In de afgelopen weken, toen westerse diplomaten verwoed Kabul ontvluchtten, bleven Turkse functionarissen in de hoofdstad om de Taliban-leiders te ontmoeten en plannen te maken voor de toekomst.

Uiteindelijk is het Katar en Turkije (die deel uitmaakt van de geboren) zijn de enige landen die de Taliban iets kunnen bieden dat China, Rusland e Pakistan zij kunnen niet: een veilige communicatielijn met de Verenigde Staten en hun bondgenoten en, waarom niet, een waarschijnlijke toekomstige erkenning door de internationale gemeenschap.

Afghanistan en zijn minerale rijkdom al in het vizier van China en Rusland

Afghanistan bezit enorme en niet nader gespecificeerde minerale rijkdommen: olie, ijzer, goud en kostbare edelstenen, afzettingen van koper, lithium en zeldzame aardmetalen. Een tegenwaarde, schrijft Il Sole24Ore, door de Amerikanen geschat op drie biljoen dollar. 

De terugtrekking van de VS uit het land, gevolgd door die van de bondgenoten van de coalitie, is een verleidelijke kans voor degenen die strategische belangen hebben in dat gebied en daarbuiten. China e Rusland ze zijn al in het spel, zij zijn de enigen die de ambassades open en operationeel hebben gelaten met de goedkeuring van de nieuwe heersers, de Taliban. Afghanistan maakt deel uit van de Chinese "Zijderoute", maar het is ook een uitgelezen kans voor Russische belangen op het gebied van koolwaterstoffen.

Dan is er nog de kwestie van het TAPI-project. Op 6 februari 2020, enkele dagen voor de historische ondertekening van deDoha-overeenkomst tussen de Amerikanen en de Taliban (29 februari 2020), de minister van Buitenlandse Zaken van Turkmenistan, Rasjid Meredov, ontmoette hoge vertegenwoordigers van het Turkmeense ministerie van Buitenlandse Zaken en een delegatie van het politieke bureau van de Taliban-beweging onder leiding van de mullah Abdul Ghani Baradar. De aanleiding voor de bijeenkomst was de kwestie van de veiligheid in Afghanistan, die vandaag is opgelost met de overname van het land door de Taliban. Turkmenistan is in feite van plan om het TAPI-project voort te zetten, of een gaspijpleiding die Turkmenistan, Afghanistan, Pakistan en India moet doorkruisen, ontwikkeld door Galkynysh - TAPI Pipeline Company Limited met de deelname van de Asian Development Bank (ADB) en met de steun onvoorwaardelijk van Washington.

China loopt al voor op alle anderen omdat het al over belangrijke mijnbouwlicenties beschikt. De meest betwiste (voor vervuiling als gevolg van vermeende corruptie) is de  Met Aynak, (vertaald: kleine bron van koper) waarmee China dertig jaar lang in staat zal zijn om uit de grootste koperafzetting ter wereld te winnen, die door de voormalige Afghaanse regering wordt geschat op 11,3 miljoen ton metaal. De Chinese China Metallurgical Group (Mec) en Jiangxi Copper wonnen het bod voor drie miljard dollar in 2007. 

Het faraonische Chinese project omvat ook een kolengestookte elektriciteitscentrale, een waternetwerk en een spoorlijn naar Pakistan en Oezbekistan, in het gebied waar zich een archeologisch gebied bevindt met oude boeddhistische kloosters. In die delen is er ook een belangrijke mijnsite, de Hajigak, een afzetting die ongeveer 2 miljoen ton ijzer bevat, die zich over 32 kilometer in de bergen uitstrekt. Dan is er in dat gebied ook een depot van niobium, een zeldzaam en edel metaal dat wordt gebruikt, schrijft de Sole24Ore, voor toepassingen in de defensiesector.

China bezit ook de olielicentie die in 2011 voor 23 jaar werd toegekend aan de China National Petroleum Corporation (CNPC), met betrekking tot drie velden langs de rivier de Amu Darya. Aan olie geen gebrek, sterker nog, in het noorden van het land zijn 1,8 miljard vaten olie en gas ontdekt. 

In al deze commerciële waarde worden de NAVO-landen die twintig jaar hebben gevochten, waaronder Italië, niet ontvangen, ondanks dat ze meer dan 3000 doden op de grond hebben achtergelaten (Italië 54). Omgaan met de Taliban vandaag over nieuwe contracten lijkt echt moeilijk, omdat ze ons wijselijk hebben afgeschilderd als verraders van het Afghaanse volk.

Afghanistan, een kruispunt van mondiale strategische belangen