(door Alessandro Capezzuoli) Digitalisering, dankzij enorme Europese financiering die bestemd is voor digitale transformatie, zal binnenkort een slogan worden en de mediaruimtes bezetten die onvermijdelijk leeg zijn gelaten door de pandemie. De woorden "besmettingen", "bijeenkomsten" en "sociale afstand nemen" zullen worden vervangen door het woord "digitaal", dat bij elk ander woord zal worden vergezeld, inclusief pastiera of ragù.
De digitale defensieve bureaucratie (BDD) behoort niet tot de overvloed aan termen en acroniemen die worden gebruikt om over digitalisering te praten, misschien omdat het niet zou zijn om toe te geven dat het in Italië een van de weinige dingen is die met succes digitaal zijn getransformeerd, de bureaucratie. defensief, dat soort wijdverbreide wanpraktijken bekend uit de Manzoniaanse tijd van Don Abbondio.
De BDD, een acroniem waarvan ik claim vaderschap, is een strategie die wordt geïmplementeerd zonder echte regels, maar via een reeks gedragingen, procedures en praktijken die specifiek zijn ontworpen om een instelling en haar vertegenwoordigers te beschermen via een reeks trage, ingewikkelde en ondoelmatige mechanismen, maar formeel perfect, die het mogelijk maken om, in geval van nood, de verantwoordelijkheid op iemand anders te verschuiven tot het punt dat de wateren zo verwarrend zijn dat het niet langer mogelijk is om te identificeren wie waarvoor verantwoordelijk is.
Het is overal wijdverbreid en wordt in elke context toegepast: van beleidsmaatregelen voor de verspreiding van openbare gegevens tot het verlenen van diensten aan burgers. Iedereen die de defensieve bureaucratie 'beoefent', draagt ertoe bij elke logische stroom om te vormen tot een soort kronkelig en onlogisch pad dat processen, zelfs de eenvoudigste, bij de wortel compliceert. De defensieve bureaucratie prevaleert boven technologie en maakt het in feite moeilijk om te praten over een echte digitalisering van het land, omdat er geen technologie is die de collectieve wanpraktijken kan veranderen. Een crimineel met het doel anderen te bedriegen kan anderen bedriegen via het web of via een vals uniform: de middelen veranderen, maar het doel blijft hetzelfde.
Om te begrijpen hoe BDD wordt geïmplementeerd, is het de moeite waard om een boek te lezen dat is geschreven door Andrea Camilleri en getiteld "De concessie van de telefoon". Het is een roman waarin het verhaal wordt verteld van een handelaar die worstelt met een onschuldig verzoek: de concessie van een telefoonlijn om het magazijn van zijn bedrijf te verbinden met het huis van zijn schoonvader.
In de roman, wat een simpele formaliteit leek te zijn, dankzij een reeks misverstanden, maffia-collusies, bureaucratische gekibbel, onnauwkeurigheden in de documenten die werden uitgewisseld tussen de hoofdrolspeler en talloze dubbelzinnige, onvoorbereide en corrupte personages, verandert in een groteske farce. Uiteindelijk wordt de enige onschuldige, degene die om de concessie van de telefoon had gevraagd, ervan beschuldigd subversief te zijn en een clandestiene relatie te hebben met de vrouw van de schoonvader (wat ook waar is), die de affaire bij toeval heeft ontdekt en de echte reden voor het verzoek om de telefoonlijn te installeren, doodt hem. Bij dit alles reconstrueren de carabinieri, eerder gestraft voor het vervolgen van het slachtoffer, het weglaten van enkele feiten en het verzinnen van andere, de moord zoals ze willen, om te bewijzen dat de dood van de hoofdpersoon te wijten was aan een onhandige poging om een bom te bouwen die moest worden gebruikt. in een aanval, waarmee de beschuldiging van ondermijning wordt bevestigd.
Dit verhaal, dat zich afspeelt aan het einde van de negentiende eeuw, is relevanter dan ooit en verschilt niet veel van de werkelijkheid. Bovendien stelt het je in staat om je voor te stellen wat er zou gebeuren als een set technologische tools zou worden vervangen door papieren documenten, zoals de SPID, de PEC of een applicatie voor archivering en digitale bewaring van elektronische documenten.
Er zou niets anders gebeuren: de epiloog zou precies hetzelfde zijn omdat technologie ineffectief wordt als deze wordt ingevoegd in een fragmentarisch, duister en onbestuurbaar proces. Door het fictieve thema aan de moderne tijd aan te passen, zou de concessie van de telefoon kunnen worden gelijkgesteld met het verzoek om inkomen uit staatsburgerschap, het verzoek om een verblijfsvergunning of het verlenen van enige dienst, bijvoorbeeld op het gebied van de volksgezondheid.
Via de CUP kan een specialistbezoek worden aangevraagd, maar in sommige gevallen kunt u, om het proces te versnellen, tegelijkertijd ook het kind van een vriend vragen, die een maas in de wet kent en voorstelt om een apart formulier in te vullen, digitaal te ondertekenen en per pec naar een bepaald adres te sturen, maar voor veiligheid ook om te printen en af te leveren met de hand, na ondertekening. Als de papieren kopie van het document vergezeld gaat van een mooie kerstmand, des te beter, het belangrijkste is dat alles formeel regelmatig is.
Een van de beste resultaten van de digitalisering van de defensieve bureaucratie is precies dit: de mogelijkheid om aan een rechter of een hiërarchische meerdere de formele regelmatigheid van de gevolgde procedures aan te tonen, door middel van te bewijzen bewijs, om de schuld bij iemand anders te leggen. In de meeste gevallen is het enige middel dat burgers hebben om BDD te overleven, medeplichtigheid in combinatie met een maas in de wet. De paradox is dat degenen die verantwoordelijk zijn voor deze situatie niet bestaan.
Om Italië digitaal te transformeren, moet eerst de bureaucratie worden geëlimineerd. Om de bureaucratie weg te nemen is het nodig om de burger vertrouwen te geven. Om de burger vertrouwen te geven, is het noodzakelijk om hen verantwoordelijk en bewust te maken door middel van effectieve en langdurige culturele investeringen. Om culturele investeringen te doen, is het noodzakelijk dat de vertegenwoordigers van de staat een andere cultuur hebben dan die van de burgers. Maar de burgers zijn de staat ...
Kortom, om een echte digitalisering voltooid te zien, moet je jezelf wapenen met geduld en ironie, en bovenal mag je dat culturele aspect dat ons onderscheidt en dat Pirandello meesterlijk had beschreven in het boek “The old and the young” nooit uit het oog verliezen.
'En de continenten waren naar beneden gekomen om hen te beschaven: de nieuwe soldaten daalden neer, die beruchte colonne onder bevel van een afvallige, de Hongaarse kolonel Eberhardt, die voor het eerst naar Sicilië kwam met Garibaldi en daarna onder zijn schutters in Aspromonte, en dat een andere luitenant Savoyardo Dupuy, de brandweerman; liet alle afwijzingen van de bureaucratie vallen; en ruzies en duels en woeste scènes; en de Medici-prefectuur, en de militaire rechtbanken, en de diefstallen, moorden, berovingen, uitgebroed en geëxecuteerd door de nieuwe politie in naam van de koninklijke regering; en vervalsing en diefstal van documenten en smadelijke politieke processen: de eerste regering van parlementair rechts! En toen was links aan de macht gekomen, en ook dat was begonnen met uitzonderlijke maatregelen voor Sicilië; en usurpaties en fraude en afpersingen en schandalige gunsten en schandalige verspilling van overheidsgeld; prefecten, afgevaardigden, magistraten die ten dienste staan van ministeriële afgevaardigden, en schaamteloze clientèle en verkiezingsfraude; gekke uitgaven, vernederende courtisane; de onderdrukking van de overwonnenen en van de arbeiders, bijgestaan en beschermd door de wet, en verzekerd van straffeloosheid voor de onderdrukkers ... "
