Dochód obywatelski był przedmiotem szeroko zakrojonej debaty instytucjonalnej i szczególnego zainteresowania mediów, w tym przy okazji weryfikacji stwierdzonych przypadków jego niewłaściwego postrzegania.
System kontroli jest szczególnie złożony również ze względu na liczbę zaangażowanych Administracji oraz czas, którego należy przestrzegać w celu weryfikacji wymagań podczas składania wniosku. W początkowej fazie wdrożenia, zgodnie z przepisami, INPS wdrożył system scentralizowanej kontroli spełniania wymagań określonych prawem, wspierany przez kontrole ex post, przeprowadzane przez urzędy terytorialne, dotyczące prawdziwości oświadczeń.
W następstwie ewolucji zastosowania środka INPS zintensyfikował kontrole ex ante w celu zapobiegania zachowaniom oportunistycznym i oszustwom oraz ich identyfikacji. W związku z tym system kontroli był stopniowo wzmacniany w celu ustalenia prawdziwości składanych oświadczeń, wcześniejszej weryfikacji informacji będących w posiadaniu INPS i innych organów administracji publicznej oraz przewidywania kontroli również z perspektywy „zwalczania nadużyć finansowych”. Ponadto zidentyfikowano z góry określone scenariusze „potencjalnego ryzyka” poprzez porównanie oświadczeń zawartych w aplikacjach IK i powiązanych Deklaracji pojedynczego zastępcy z danymi i informacjami znajdującymi się w jej archiwach.
Umożliwiło to przechwycenie symptomatycznych przypadków rzekomego niespełnienia jednego lub więcej wymagań wobec wnioskodawcy (lub rodziny) oraz innych potencjalnie niezgodnych sytuacji i szybkie przyjęcie wynikających z tego środków odmownych, wyprzedzając tę weryfikację w momencie przedstawienia pytań, wybór wdrożony i uregulowany obecnie specyficzną ustawą (art. 74 ust. 4 ter ustawy nr 234/2021 – ustawa budżetowa 2022).
W szczególności główne scenariusze ryzyka dotyczą:
- brak wymogu zamieszkania we Włoszech;
- fałszywe lub pominięte oświadczenia dotyczące stanowiska pracy członków rodziny;
- fałszywe stwierdzenia dotyczące składu jądra rodziny.
Gdy systemy INPS wykryją wnioski, które przedstawiają wspomniane wskaźniki ryzyka, wnioski te są natychmiast odrzucane przez procedurę zarządzającą środkiem lub zawieszane w przypadkach, gdy konieczne jest dalsze postępowanie wyjaśniające, zawsze przed wypłatą świadczenia.
Opracowane scenariusze ryzyka i związane z nimi alarmy uruchomione przez Instytut pozwoliły zidentyfikować ponad 1.290.000 2022 zagrożonych spośród około 290.000 240.000 1 wniosków otrzymanych w pierwszych dziesięciu miesiącach 2 r.: 50.000 XNUMX, objętych scenariuszami nr. XNUMX i XNUMX, zostały automatycznie odrzucone, zanim świadczenie mogło zostać nienależnie pobrane; XNUMX XNUMX zostało zawieszonych i poddanych dalszym kontrolom.
O skuteczności prowadzonych przez Instytut kontroli świadczą dane przedstawione w załączonej tabeli, która przedstawia liczbę wniosków odrzuconych, przedawnionych i odwołanych na dzień 30 września 2022 r.
Innym scenariuszem ryzyka, który Instytut stosuje w ostatnim czasie w ścisłej współpracy z policją, jest scenariusz dotyczący ewentualnego posiadania przedsiębiorstw i/lub kwalifikacji/pozycji społecznych przez członków rodziny ubiegających się o świadczenie. W rzeczywistości ta okoliczność, choć sama w sobie nie jest niezgodna z korzystaniem ze świadczenia RdC, jest uważana za symptomatyczną dla potencjalnych nadużyć w każdym przypadku związanych z korzystaniem z dochodu obywatelskiego lub nieprawidłowościami dotyczącymi sektora biznesowego, takimi jak np. tych z „nominowanych” we własności tego samego. Wnioski związane z tym scenariuszem są również przechwytywane i poddawane dalszym kontrolom.
Wreszcie, w celu zapewnienia jednorodności i kontroli organicznej, INPS opracował specjalną platformę informatyczną, która umożliwia peryferyjnym Strukturom konsultację żądań RdC, które przedstawiają wybrane wskaźniki ryzyka, tak aby móc przeprowadzić odpowiednie kontrole zawieszonych aplikacji i odblokować ich wynik, jeśli jest pozytywny, lub zainicjować dalsze działania naprawcze, jeśli nie.
Opracowane scenariusze ryzyka pozwalają Instytutowi na aktywowanie stałej synergii z siłami porządkowymi, w następstwie maksymalnej współpracy między administracjami, inspirowanej wzmocnioną ochroną legalności, w celu pogodzenia włączenia społecznego, w granicach rzeczywistych potrzeb chronić oraz kontrolować i ograniczać wydatki publiczne.